AI và những bài học quan trọng nhất của lãnh đạo CNTT năm 2025

Trí tuệ nhân tạo - AI đã thống trị bản kế hoạch của lãnh dạo CNTT các doanh nghiệp trong năm 2025, vì vậy không có gì ngạc nhiên khi công nghệ này, ứng dụng của nó và cách để đạt được giá trị kinh doanh tốt nhất từ nó đã mang lại nhiều điều để suy nghĩ trong năm 2025.

Tuy nhiên, điều gây ngạc nhiên là khi được hỏi về năm 2025, nhiều lãnh đạo - CIO không nêu nhiều bài học kinh nghiệm về mặt kỹ thuật. Thay vào đó, họ nói về cách AI đang dạy họ về tiềm năng của công nghệ và tác động của nó đến khả năng lãnh đạo, tổ chức, nhân viên và xã hội.

Dưới đây, các CIO tiêu biểu chia sẻ những bài học lớn nhất của họ từ năm qua.

2025 là năm AI trở nên hữu ích

Các lãnh đạo đã có nhiều năm thử nghiệm và triển khai các dự án thí điểm về AI, nhưng nghiên cứu cho thấy chúng thường thất bại. Tuy nhiên, có CIO lại nhìn nhận năm 2025 là năm mà AI, và cụ thể hơn là AI tạo sinh (genAI) - sẽ đạt được bước tiến vượt bậc.

2025 là năm AI trở nên hữu ích.

Trong năm vừa qua, các công cụ AI dành cho doanh nghiệp do các nhà cung cấp đưa ra cho thấy giá trị và hấp dẫn, giúp người dùng cuối làm việc hiệu quả hơn.

Các công cụ AI đã phát triển nhanh trong năm 2025 đến mức có thể triển khai những sáng kiến mà trước đó không thể thực hiện. Dựa trên sự phát triển của các công cụ AI, doanh nghiệp có những cách thức mới để thu thập thông tin và nhanh chóng đưa nó đến tay người dùng.

Đáng ngạc nhiên khi những công cụ này trở nên hữu ích nhanh như vậy, so với những gì nhiều người nghĩ hơn một năm trước. Giờ đây, có rất nhiều khả năng thú vị đang ở phía trước với các mô hình quản lý hợp đồng (LLM), AI tác nhân và việc tích hợp chúng vào các tập dữ liệu khổng lồ của tổ chức.

Điều quan trọng là phải duy trì tốc độ nhanh và tư duy thử nghiệm

Các mô hình và công cụ AI, đặc biệt là các mô hình dựa trên LLM, đã được cải thiện đáng kể trong 12 đến 24 tháng qua và tiếp tục được cải thiện với tốc độ nhanh chóng, cho phép tạo ra các sản phẩm hướng đến khách hàng một cách sáng tạo, cũng như các công cụ và tự động hóa nội bộ theo những cách mà chúng ta không nghĩ là có thể xảy ra vào năm 2025.

Những lợi ích về năng suất nội bộ cho phép nhân viên nâng cao hiệu quả công việc và hiểu biết, đồng thời tập trung nhiều thời gian hơn vào việc lập kế hoạch và thực thi chiến lược. Các mô hình, công nghệ và công cụ AI, kết hợp với chuyên gia, nhà điều hành và nhân viên giỏi, tạo nên một sự kết hợp mạnh mẽ. Yếu tố con người trong quy trình rất quan trọng khi chúng ta hướng đến việc cung cấp các sản phẩm tốt nhất và thiết lập các biện pháp bảo vệ và giám sát phù hợp.

Mọi thứ đang thay đổi nhanh chóng, vì vậy điều quan trọng là phải duy trì tốc độ nhanh và tư duy thử nghiệm, đồng thời tiếp tục mơ ước về những điều có thể đạt được với các công nghệ mới này.

“Suy nghĩ theo sơ đồ công việc chứ không phải sơ đồ tổ chức” là điều bắt buộc

Năm vừa qua đã cho thấy giá trị của việc “suy nghĩ theo sơ đồ công việc chứ không phải sơ đồ tổ chức”.

Bản chất của công việc đang thay đổi về cơ bản trong thời đại trí tuệ nhân tạo. Các dự án và quy trình làm việc thường vượt qua các rào cản truyền thống, đòi hỏi phải nhanh chóng tái cấu hình các nhóm. Cần phải tối ưu hóa các nhiệm vụ và kết quả bằng cách lập bản đồ công việc chứ không phải vai trò. Tương lai của công việc dựa trên kỹ năng chứ không phải vị trí. Sơ đồ công việc thúc đẩy các mạng lưới linh hoạt, cho phép ra mắt sản phẩm nhanh hơn, hợp tác đa chức năng và thích ứng theo thời gian thực với thị trường.

Sơ đồ công việc thể hiện cách thức công việc thực sự được thực hiện, các mạng lưới năng động gồm nhiệm vụ, kỹ năng và sự hợp tác. Sơ đồ công việc làm cho quy trình làm việc trở nên rõ ràng, giảm sự mơ hồ và cải thiện sự tham gia. AI tối ưu hóa nhiệm vụ và kết quả, mà không phải chức danh hay thứ bậc.

Dữ liệu có vấn đề là “công nghệ lỗi thời”

Nhiều lãnh đạo CNTT đã phải đối mặt với vấn đề dữ liệu. Đó là dữ liệu không khớp, trong đó cùng một loại dữ liệu được xử lý khác nhau giữa các bộ phận kinh doanh, cũng như sự không nhất quán và thiếu sót khác trong dữ liệu của tổ chức.

Dữ liệu có vấn đề như vậy đã trở thành “công nghệ lỗi thời” mới, gọi nó là “gánh nặng” đang kìm hãm tổ chức giống như cách những hệ thống CNTT lỗi thời vẫn làm.

Đây là một bài học kinh nghiệm. Năm vừa qua đã cho thấy các nhà lãnh đạo cần đặt quản trị dữ liệu và quản lý dữ liệu lên hàng đầu trong danh sách ưu tiên, và bắt đầu coi dữ liệu như một tài sản của tổ chức.

Doanh nghiệp sở hữu dữ liệu, nhưng dữ liệu trải rộng khắp các đơn vị. Vì vậy việc tập hợp toàn bộ tổ chức xung quanh những định nghĩa dữ liệu, chất lượng dữ liệu, siêu dữ liệu… là rất quan trọng.

Để làm được điều đó, cần thiết lập một danh mục dữ liệu doanh nghiệp tập trung vững chắc và một nhóm dữ liệu đa chức năng ưu tiên và thực thi các tiêu chuẩn chất lượng dữ liệu. Đây là nỗ lực to lớn cần thiết để đưa dữ liệu doanh nghiệp về trạng thái hoàn hảo, một nhiệm vụ đầy thách thức đối với hầu hết các tổ chức, cũng như việc hiện đại hóa công nghệ cũ.

Bộ phận CNTT cần sử dụng các chỉ số dẫn đầu để “xem xét các dự án đang triển khai”

Một bài học quan trọng khác từ năm 2025: cần phải xác định và theo dõi các chỉ số dẫn đầu thay vì các chỉ số chậm trễ để đo lường các dự án, đặc biệt là các dự án chuyển đổi quy mô lớn.

Việc sử dụng các chỉ số dẫn đầu giúp các bên liên quan có cái nhìn rõ ràng hơn về việc liệu công việc có đang đi đúng hướng để mang lại kết quả như mong đợi hay không, đồng thời nhấn mạnh rằng các chỉ số dẫn đầu cung cấp thông tin chi tiết đó kịp thời.

Điều này đặc biệt quan trọng hiện nay khi các tổ chức thắt chặt ngân sách và nhấn mạnh sự cần thiết của các dự án, bao gồm cả những dự án sử dụng AI, phải chứng minh được giá trị.

Lãnh đạo không thể chờ “thời điểm hoàn hảo” để bắt đầu

Thực tế đã cho thấy không ít lãnh đạo cảm thấy tổ chức của mình chưa sẵn sàng cho AI.

Mặc dù có thể công ty vẫn chưa đạt mức ứng dụng AI, nhưng có những lãnh đạo nhận ra rằng không thể chờ đợi thời điểm hoàn hảo để bắt đầu. Vì nếu chờ đợi thời điểm đó, có thể doanh nghiệp sẽ tụt hậu.

Nhờ nhận thức được điều đó, nhiều công ty hiện tại đã tiến xa trong hành trình ứng dụng AI, tích hợp công nghệ này vào các hệ thống và quy trình.

Ở thời điểm này, bất cứ điều gì các tổ chức làm, hầu như đều có yếu tố AI. Lã đạo tích cực cần định vị mình là một công ty công nghệ tiên tiến, sẵn sàng cho tương lai, thúc đẩy đổi mới và trao quyền cho nhân viên. Mọi người muốn làm việc cho những công ty ứng dụng công nghệ và sẵn sàng đầu tư vào công nghệ để đổi mới.

Trí tuệ nhân tạo là một hiện tượng xã hội và văn hóa cũng như kỹ thuật

Với tư cách là người triển khai AI trong tổ chức, lãnh đạo cũng phải đối mặt với các vấn đề và hệ lụy xã hội đi kèm. Họ nhận ra rằng AI là một hiện tượng xã hội và văn hóa cũng như kỹ thuật.

Trước hết, không phải ai cũng muốn và chấp nhận AI. Thường một bộ phận lớn trong xã hội không hiểu, không sử dụng và không thích nó.

Có những lo ngại rằng AI sẽ cướp mất việc làm. Thực tế là AI sẽ lấy đi một số việc làm. Giống như những cải tiến công nghệ khác trong quá khứ, sẽ có sự gián đoạn và mất việc làm của một số người, nhưng cũng sẽ có những công việc mới được tạo ra từ đó.

Thông điệp mà lãnh đạo cần truyền tải đến nhân viên là nếu họ học cách sử dụng AI, họ sẽ tạo ra giá trị cho bản thân và cho công ty.

Cần phải xem các dự án AI như những chương trình thực sự

Để khai thác giá trị từ AI, điều mà nhiều nghiên cứu đã chỉ ra là một thách thức đối với hầu hết các tổ chức, phải áp dụng cùng một kỷ luật kinh doanh và tài chính vào các sáng kiếnAI như đối với bất kỳ dự án nào khác.

Cần phải coi các dự án AI như những chương trình thực sự. Thực tế là nhiều tổ chức đã đi chệch hướng ở các mức độ khác nhau do áp lực phải nhanh chóng áp dụng AI.

Lãnh đạo muốn khuyến khích áp dụng AI, nhưng cũng cần phải hiểu giá trị kinh doanh của AI mang lại, những gì doanh nghiệp làm. Vấn đề không phải là liệu tổ chức có thể làm được hay không, mà là liệu có nên làm hay không.

Để trả lời câu hỏi đó, các nhà đổi mới phải trình bày rõ “giá trị định tính và giá trị định lượng” của những gì họ đang theo đuổi.

Điều này gần giống như quản lý dự án cơ bản. Đó là những vấn đề cơ bản đã từng có trong lĩnh vực CNTT từ lâu, đảm bảo rằng có những nền tảng vững chắc trước khi bắt tay vào thực hiện. Nghe có vẻ nhàm chán, nhưng điều quan trọng là phải đảm bảo tổ chức tập trung vào những vấn đề kinh doanh mà tất cả đang cố gắng giải quyết.

AI có thể là một giải pháp đang tìm kiếm vấn đề và AI không phải là cây đũa thần. AI giống như bất kỳ công cụ nào khác.

Sự chuyển đổi phụ thuộc vào con người nhiều hơn là công nghệ

Có quan điểm cho rằng công việc của một lãnh đạo CNTT thiên về việc giúp đỡ con người hơn là dẫn dắt công nghệ. Bởi sự chuyển đổi phụ thuộc vào con người nhiều hơn là công nghệ, và thay đổi là điều khó khăn đối với con người.

Lãnh đạo cần giúp mọi người trong tổ chức cùng nhau động não về tầm nhìn tương lai, quan tâm đến công việc của họ hiện nay như thế nào, và sẽ như thế nào trong tương lai, và cùng họ xây dựng tầm nhìn đó. Đó là việc đặt ra các câu hỏi “Điều gì sẽ xảy ra nếu?” và “Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn có thể làm x, y và z?”. Điều này đòi hỏi phải là một người có tầm nhìn và có đủ kiến thức sâu rộng về cách thức hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp và những khả năng công nghệ để có thể cùng xây dựng tầm nhìn đó.

Đây là cách giúp mọi người thích nghi với một thế giới đang thay đổi rất nhanh. Cần để mọi người hiểu rằng đây là một sự hợp tác liên tục để đảm bảo giữ vững tầm nhìn đó và đang làm tất cả những gì cần thiết để đạt được điều đó.