Tọa đàm “Thực thi Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia: Cơ hội để hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng”

MC: Xin đề nghị quý vị đại biểu, khách quý ổn định chỗ ngồi để chúng ta bắt đầu buổi Tọa đàm “Thực thi Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia:Cơ hội để hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng” ngày hôm nay.

Kính thưa quý vị!

Trước khi vào nội dung Tọa đàm, xin mời quý cùng xem một phóng sự do Ban Công nghệ - Báo Nhân Dân thực hiện.

MC: Lời đầu tiên, cho phép tôi thay mặt Ban Tổ chức – Ban Công nghệ Báo Nhân Dân và Viện Chiến lược Phát triển kinh tế số (IDS) – xin gửi tới quý vị đại biểu lời chúc sức khỏe và lời chào trân trọng nhất!

Kính thưa quý vị!

Tài chính toàn diện không chỉ là công cụ hỗ trợ an sinh, mà còn là nền tảng để phát triển kinh tế-xã hội bao trùm. Tại Việt Nam, Chính phủ đã chủ động nắm bắt xu thế khi hợp tác với Ngân hàng Thế giới để xây dựng một chiến lược quốc gia về tài chính toàn diện. Ngày 22/01/2020, Thủ tướng Chính phủ ký Quyết định số 149/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu trọng tâm là tối đa hóa khả năng tiếp cận và sử dụng các sản phẩm tài chính phù hợp, an toàn, chi phí hợp lý cho mọi người dân – đặc biệt là các nhóm yếu thế và doanh nghiệp nhỏ.

Trong quá trình vận dụng linh hoạt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về tài chính toàn diện cũng như phát triển kinh tế tư nhân, cộng đồng doanh nghiệp Fintech tại Việt Nam đã đồng thời vừa hỗ trợ các giải pháp số hoá hoạt động của các hộ kinh doanh, doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, vừa cung cấp các dịch vụ tài chính hiện đại với chi phí hợp lý. Điều này cũng mở ra cơ hội để các hộ kinh doanh chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo nguồn thu ngân sách lớn hơn.

Sau hơn 5 năm thực hiện Chiến lược, đây là thời điểm thích hợp để đánh giá tổng quan về những thành tựu đã đạt được, đồng thời nhìn nhận thẳng thắn vào những hạn chế để kịp thời khắc phục.

Kính thưa quý vị!

Ngày hôm nay, Báo Nhân Dân phối hợp với Viện Chiến lược Phát triển kinh tế số (IDS) tổ chức Tọa đàm “Thực thi Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia:Cơ hội để hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng”. Qua đó tạo diễn đàn thảo luận, hiến kế, góp phần hoàn thiện chính sách, kiến tạo thị trường tài chính số phát triển bình đẳng, lành mạnh và bền vững, góp phần tiếp tục thực hiện thành công Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia trong giai đoạn tới.

Đến với Tọa đàm hôm nay, xin trân trọng giới thiệu các vị đại biểu, khách quý.

Về phía lãnh đạo khách mời, xin trân trọng giới thiệu:

Bà Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội;

Ông Trần Quốc Khánh, nguyên Thứ trưởng Công thương, Thường trực Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng.

Về phía Báo Nhân Dân, xin trân trọng giới thiệu:

Ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam;

Ông Phan Văn Hùng –Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân;

Ông Vũ Mai Hoàng – Trưởng ban Công nghệ Báo Nhân Dân;

Cùng các đồng chí trong Tập thể lãnh đạo Báo và lãnh đạo các ban chuyên môn của Báo Nhân Dân.

Về phía Viện Chiến lược Phát triển kinh tế số (IDS), xin trân trọng giới thiệu:

Tiến sĩ Trần Văn – Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội; Trợ lý Phó Chủ tịch Quốc hội khóa XIV; Viện trưởng IDS.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên – Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn của Thủ tướng;

Tiến sĩ Hoàng Văn Ninh, Phó Viện trưởng IDS.

Tham dự tọa đàm có đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Công thương và các chuyên gia, nhà nghiên cứu, đại diện một số doanh nghiệp công nghệ tài chính, cùng với đó là đông đảo các cơ quan thông tấn báo chí.

Xin cảm ơn sự tham dự của các quý vị - những người quyết định cho thành công của Tọa đàm hôm nay!

MC: Để mở đầu chương trình, xin kính mời Ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam – lên phát biểu khai mạc Tọa đàm.

Xin kính mời Ông!

Kính thưa các đồng chí lãnh dạo, đại biểu, chuyên gia, đại diện doanh nghiệp cùng toàn thể quý vị,

Hôm nay, chúng ta cùng có mặt tại đây để trao đổi về một chủ đề có ý nghĩa lớn đối với tiến trình phát triển đất nước: "Thực thi chiến lược tài chính toàn diện quốc gia - Cơ hội để hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính, thúc đẩy tăng trưởng". Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh Đảng và Nhà nước vừa ban hành các Nghị quyết số 57-NQ/TW, Nghị quyết số 68-NQ/TW với những tư duy, chính sách đột phá nhằm khơi thông mọi nguồn lực, xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia nhằm thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế hiệu quả.

Những năm qua, hơn 5 triệu hộ kinh doanh đã và đang đóng góp khoảng 30% GDP, tạo ra hơn 10 triệu việc làm - là trụ cột quan trọng của nền kinh tế quốc dân. Tuy vậy, tiến trình chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp còn chậm, gặp nhiều rào cản về pháp lý, khó khăn về tiếp cập vốn, công nghệ và khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính hiện đại. Đó cũng là lý do tại sao chính sách tài chính toàn diện và chuyển đổi số được khẳng định là nhân tố then chốt để hộ kinh doanh vươn lên, đóng góp nhiều hơn cho tăng trưởng và phát triển bền vững.

Chiến lược Tài chính toàn diện quốc gia đã trở thành cam kết của Nhà nước nhằm bảo đảm mọi người dân, nhất là nhóm người ở thế yếu và hàng triệu hộ kinh doanh nhỏ lẻ, đều có thể tiếp cận công bằng các sản phẩm, dịch vụ tài chính cơ bản để từng bước nâng cao khả năng cạnh tranh, quản lý và phát triển kinh doanh. Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0 đang lan tỏa mạnh mẽ, chuyển đổi số sẽ không chỉ giúp giảm chi phí, nâng cao tính minh bạch mà còn tạo điều kiện để hộ kinh doanh tiếp cận vốn vay, các dịch vụ ngân hàng, quản trị và tham gia vào chuỗi giá trị hiện đại.

Qua thực tiễn, chúng ta chứng kiến nhiều mô hình, nền tảng công nghệ mới của các doanh nghiệp tài chính-công nghệ như Momo, Finviet, EVNFinance (EVF)… hay các nhà đầu tư nước ngoài mà đại diện có mặt hôm nay như Công ty Thông tin tín dụng NICE (Hàn Quốc), Sojitz (Nhật Bản)… đã đem lại nhiều giải pháp số hóa, tài chính trực tuyến, hỗ trợ đào tạo kỹ năng, hướng dẫn pháp lý cho hộ kinh doanh, góp phần thu hẹp khoảng cách về công nghệ giữa các vùng miền, giúp hộ kinh doanh tiếp cận hiệu quả nguồn vốn, dịch vụ số, hướng tới mục tiêu nâng cấp lên doanh nghiệp nhỏ và vừa, tham gia sâu hơn vào nền kinh tế số.

Nhìn chung, các doanh nghiệp fintech đã xây dựng một hệ sinh thái tài chính số toàn diện, hỗ trợ hàng trăm nghìn hộ kinh doanh cá thể và doanh nghiệp nhỏ phát huy hiệu quả trong kinh doanh và tiếp cận tài chính minh bạch.

Cũng chính nhờ sự tích hợp công nghệ AI, Big Data, Blockchain, IoT… trong các dịch vụ tài chính đã giúp gia tăng hiệu quả vận hành, giảm chi phí và rủi ro, đồng thời mở rộng năng lực tiếp cận vốn chính thống cho các hộ kinh doanh truyền thống vốn khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng thông thường. Đây chính là bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số và tài chính toàn diện, giúp các hộ kinh doanh vươn mình thành doanh nghiệp, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường hiện đại.

Thưa quý vị,

Điểm hội tụ quan trọng trong Nghị quyết số 57/NQ-TW, Nghị quyết số 68/NQ-TW của Bộ Chính trị là sự bứt phá thể chế cho đổi mới sáng tạo, xóa bỏ định kiến về khu vực tư nhân, đổi mới mạnh mẽ tư duy, bảo đảm mọi quyền tự do kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ quyền lợi doanh nhân, hộ kinh doanh để từng cá nhân, từng hộ kinh doanh thật sự là những chiến sĩ tiên phong trên mặt trận kinh tế mới của đất nước.

Việc xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, ổn định, an toàn và đồng hành cùng doanh nghiệp sẽ là nền tảng để tạo dựng niềm tin, khơi thông nội lực và cũng là nhiệm vụ cấp thiết mà các nhà hoạch định chính sách, cộng đồng doanh nghiệp và cơ quan báo chí cùng chung tay thực hiện.

Trên tinh thần ấy, Báo Nhân Dân phối hợp cùng Viện Chiến lược phát triển kinh tế số tổ chức tọa đàm nhằm nhận diện, làm rõ vai trò, ý nghĩa, tính cấp bách của tài chính toàn diện đi cùng chuyển đổi số hỗ trợ hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp, cũng như xây dựng nền kinh tế số hiện đại, hội nhập và bền vững.

Xin chúc tọa đàm thành công tốt đẹp và tôi tin tưởng rằng, mỗi chúng ta sẽ thu nhận được nhiều thông tin bổ ích cùng những kết nối mới mẻ phục vụ tốt hơn cho xã hội.

Xin trân trọng cảm ơn!

MC: Xin trân trọng cảm ơn Tổng Biên tập Lê Quốc Minh!

Tiếp theo, xin kính mời Tiến sĩ Trần Văn, Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội; Trợ lý Phó Chủ tịch Quốc hội khóa XIV; Viện trưởng IDS phát biểu. Xin kính mời Ông!

Kính thưa đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam,

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo các bộ, ngành, chuyên gia, doanh nghiệp, quý vị đại biểu,

Nội dung, ý nghĩa của cuộc tọa đàm hôm nay đồng chí Lê Quốc Minh đã nói rất rõ rồi, tôi xin không nhắc lại. Tôi chỉ muốn quý vị đại biểu có mặt chú ý tới phát biểu mới đây, ngày 15/10 của Tổng Bí thư Tô Lâm khi chủ trì phiên họp của Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tổng Bí thư cho biết Hội nghị Trung ương 13 vừa qua đã xác lập chuyển đổi mô hình phát triển của đất nước. Trong đó trọng tâm là tăng trưởng kinh tế-xã hội dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Theo Tổng Bí thư, thế giới hiện nay, các nước phát triển đều dựa trên nội dung này, không còn con đường nào khác.

Tổng Bí thư nhấn mạnh: Muốn phát triển nhanh phải có khoa học, tập trung vào chuyển đổi số. Đây là yêu cầu rất gay gắt, phải thống nhất nhận thức chung để cùng có hành động chung. Còn làm kiểu được đến đâu thì được sẽ không thể đạt được. Phải hết sức nghiêm túc và phải có khái niệm rất dứt khoát về việc này. Đây không phải là thứ để trang điểm. Tôi nghĩ nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng, của Đất nước đã nói rất rõ và không thể rõ hơn được nữa. Bây giờ là lúc chúng ta phải hành động.

Chính các quý vị đại biểu có mặt trong tọa đàm hôm nay đã bao quát rộng khắp các lĩnh vực có liên quan đến công cuộc chuyển đổi số quốc gia, từ các nhà lập pháp, hoạch định chính sách, quản lý nhà nước, đến các chuyên gia, nhà nghiên cứu và đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ, tài chính, nhà đầu tư nước ngoài đang lăn lộn trên thương trường để hiện thực hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về chuyển đổi số quốc gia.

Hơn thế nữa, cuộc tọa đàm của chúng ta diễn ra ngay sau khi Văn phòng Trung ương Đảng ngày 15/10 đã công bố toàn văn dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng để lấy ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị-xã hội, các đoàn thể, nhân dân, cán bộ, đảng viên nên lại càng có ý nghĩa.

Sau gần 40 năm đổi mới, đất nước ta một lần nữa đứng trước cơ hội bứt phá mạnh mẽ nhờ cuộc cách mạng khoa học công nghệ và chuyển đổi số quốc gia. Nếu như trước đây chỉ các doanh nghiệp lớn, có nguồn lực tài chính mới có điều kiện số hóa quá trình quản trị sản xuất kinh doanh, thì nay ngay cả 5 triệu hộ kinh doanh cá thể nhỏ lẻ cũng có thể qua các nền tảng công nghệ tài chính tiếp cận cơ hội mới.

Việc tích hợp các thành tựu khoa học công nghệ mới nhất mà các nền tảng tài chính số thông minh đã hỗ trợ hàng triệu hộ kinh doanh cá thể trên cả nước, kể cả ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, trong sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ hàng hóa. Các chủ tiệm tạp hóa ngày nào còn e dè với công nghệ, thì nay đã chủ động đón nhận các dịch vụ công nghệ tài chính, nhờ đó mà tiết kiệm chi phí, thời gian và tăng đáng kể hiệu quả kinh doanh. Nhờ vậy, nhiều hộ kinh doanh đã có điều kiện mở rộng quy mô, đa dạng hóa mặt hàng, phục vụ người tiêu dùng tốt hơn, tạo tích lũy, hoàn thiện điều kiện pháp lý, sẵn sàng chuyển đổi thành doanh nghiệp nhỏ và vừa phù hợp với mục tiêu mà Đảng và Nhà nước đề ra.

Tôi nhận thấy, chính công nghệ đã làm thay đổi cuộc đời của các chủ hộ kinh doanh: Từ “mưu sinh bắt buộc” thành “niềm vui kinh doanh”, thấy được cơ hội mở mang kinh doanh từ “tiểu chủ” thành “doanh nhân”. Với hơn 100 triệu dân, di chuyển chủ yếu bằng xe “hai bánh”, dân cư chưa được quy hoạch, chưa kể thói quen “ăn vặt, tạt ngang”, kinh tế “vỉa hè”… thì cơ hội của các chủ hộ kinh doanh, chủ tiệm tạp hóa còn rất lớn.

Tuy nhiên, quá trình số hóa hộ sản xuất kinh doanh vẫn còn không ít khó khăn. Đó có thể là, khung pháp lý chưa theo kịp mô hình kinh doanh; nhận thức về công nghệ của một bộ phận chủ hộ kinh doanh, nhà sản xuất nhỏ còn hạn chế; trong khi các doanh nghiệp công nghệ cũng đối diện với thách thức về nguồn nhân lực chất lượng cao và đầu tư tài chính cho nghiên cứu-phát triển công nghệ.

Kính thưa quý vị đại biểu,

Tôi tin tưởng rằng trong buổi tọa đàm hôm nay do Báo Nhân Dân và Viện Chiến lược Phát triển kinh tế số đồng tổ chức, cùng với sự hiện diện của đại diện lãnh đạo nhiều cơ quan hoạch định chính sách và quản lý nhà nước cùng đông đảo chuyên gia, doanh nghiệp trong và ngoài nước, nhiều vấn đề của thực tiễn sẽ được nhận diện, phân tích, làm rõ, qua đó góp phần thúc đẩy sự hợp tác giữa các doanh nghiệp công nghệ, fintech, ngân hàng với các hộ sản xuất kinh doanh, được xem là yếu tố then chốt để thực hiện các mục tiêu của Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, phát triển nền kinh tế số, phát triển 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 như mục tiêu đã đề ra.

Tôi xin chúc buổi tọa đàm thành công tốt đẹp.

Kính chúc sức khỏe các đồng chí lãnh đạo và quý vị đại biểu.

Xin trân trọng cảm ơn!

MC: Xin trân trọng cảm ơn Tiến sĩ Trần Văn!

Kính thưa quý vị!

Trước khi đi vào nội dung chính của chương trình hôm nay, để cảm ơn đối tác tổ chức toạ đàm, chúng tôi xin trân trọng kính mời ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân lên trao quà lưu niệm của Báo Nhân Dân đến với đại diện của Viện Chiến lược Phát triển kinh tế số (IDS).

Chúng tôi xin được mời lên sân khấu Tiến sĩ Trần Văn – Viện trưởng IDS; Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, Chủ tịch Hội đồng Khoa học Viện IDS và Thạc sĩ Đoàn Ngọc Khanh, Chánh văn phòng IDS.

MC:Nhân dịp này, Viện IDS cũng có món quà nhỏ, là cuốn sách mà Viện vừa xuất bản, có kèm lời giới thiệu của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, xin được gửi tặng Báo Nhân Dân. chúng tôi xin trân trọng kính mời Tiến sĩ Trần Văn lên tặng sách cho đại diện Báo Nhân Dân. Chúng tôi xin được mời lên sân khấu ông Lê Quốc Minh – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, ông Phan Văn Hùng, Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, ông Vũ Mai Hoàng – Trưởng ban Công nghệ Báo Nhân Dân.

MC: Xin trân trọng cảm ơn Tiến sĩ Trần Văn, Tổng Biên tập Lê Quốc Minh, Phó Tổng Biên tập Phan Văn Hùng và Trưởng ban Công nghệ Báo Nhân Dân Vũ Mai Hoàng.

MC: Kính thưa quý vị đại biểu!

Trong gần 2 năm vừa qua, Viện Chiến lược phát triển kinh tế số đã dày công thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học “Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia: Con đường tiếp cận vốn mới của doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh tại Việt Nam”, và dựa trên các kết quả nghiên cứu để cho ra đời cuốn sách chuyên khảo “Tài chính toàn diện: Động lực cho tăng trưởng cao giai đoạn 2026-2045” mà quý vị đang cầm trên tay.

Cuốn sách đã phác họa lại hành trình thực thi chiến lược, từ những bước đi đầu tiên trong xây dựng khung pháp lý, đến những thành công nổi bật trong việc ứng dụng công nghệ để số hóa chuỗi bán lẻ truyền thống, từ đó gợi mở các tiềm năng để khai phá các ngành kinh tế mới và kết nối các lĩnh vực kinh doanh truyền thống.

Sau đây xin kính mời Tiến sĩ Nguyễn Đức Kiên, Nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Nguyên Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng, Chủ nhiệm đề tài, và Thạc sĩ Đoàn Ngọc Khanh, Thành viên nhóm nghiên cứu đề tài, sẽ báo cáo tổng quan về kết quả nghiên cứu.

Kính thưa đồng chí Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam.

Thưa tất cả các đồng chí, đại diện cho các cơ quan,

Thưa tất cả các anh em, bạn bè,

Đây là một đề tài được Thủ tướng Chính phủ giao cho Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng thực hiện năm 2023. Sau một năm rưỡi thực hiện, đến cuối năm 2024, với sự hỗ trợ của Ban Biên tập Báo Nhân Dân, chúng tôi đã có báo cáo kết quả cuối kỳ.

Nhưng sau đó Thủ tướng giao thêm nhiệm vụ để chuẩn bị cho Nghị quyết 68. Đối với 5.000.000 hộ kinh doanh, Thủ tướng đặt vấn đề là phải làm tiếp cho đồng bộ. Bởi vì tài chính toàn diện thì phải có cả những vấn đề, những hướng mà doanh nghiệp về các tổ chức tín dụng không vươn tới được, do đó chúng tôi tiếp tục làm. Vì thế, hôm nay là báo cáo cuối cùng đã trình Thủ tướng Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đồng ý cho kết thúc chương trình nghiên cứu này.

Các kết quả nghiên cứu đã được trình bày trong cuốn sách, nhưng khi báo cáo, chúng tôi phát hiện ra vấn đề là khả năng tiếp cận vốn của chúng ta vẫn còn bị phân mảng, đặc biệt là chúng ta còn quá cẩn trọng trong thí điểm áp dụng các công nghệ mới.

Chúng tôi thấy khoa học công nghệ đã tiến một bước rất xa, đặc biệt là trong đại dịch Covid-19. Hiện nay, những vấn đề về mặt công nghệ chúng ta tưởng là chỉ có những doanh nghiệp lớn mới làm được thì bây giờ lại trở thành những hoạt động rất bình dân.

Chính vì vậy, chúng tôi đã có những kết luận, kiến nghị với các cơ quan quản lý nhà nước và đặc biệt là kiến nghị trực tiếp với Thủ tướng Chính phủ. Sau đây thì chúng tôi xin giới thiệu thạc sĩ Đoàn Ngọc Khanh sẽ trình bày chi tiết hơn về đề tài này.

Xin trân trọng cảm ơn.

Tôi xin thay mặt cho nhóm nghiên cứu của Viện IDS và các thành viên báo cáo về kết quả. Để bắt đầu bài trình bày của mình, tôi có bốn nhóm vấn đề nghiên cứu.

Thứ nhất là thực trạng tiếp cận dịch vụ tài chính trên thị trường, đặc biệt là nhóm yếu thế.

Thứ hai là cú hích về thanh toán không dùng tiền mặt đã tác động thế nào đến dịch vụ tài chính số.

Thứ ba là về thực trạng về fintech ở Việt Nam và fintech thế giới.

Thứ tư là hướng đi tiếp theo cho thực thi Chiến lược tài chính toàn diện trong giai đoạn mới.

Đối với kết quả tiếp cận tài chính của nhóm yếu thế, kết quả nổi bật nhất phổ cập tài chính hiện đại đã có cải thiện. Tuy nhiên, chỉ tiêu quan trọng tăng không đáng kể, thể hiện ở hai chỉ tiêu chính là lượng người trưởng thành có tài sản tại ngân hàng đối với nhóm thu nhập thấp nhất tăng rất chậm qua thời gian và có khoảng cách rất lớn đối với các nhóm thu nhập cao nhất.

Tương tự như vậy, đối với khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như các doanh nghiệp siêu nhỏ/ hộ kinh doanh, tình hình sở hữu tài sản qua thời gian cải thiện rất chậm, so với các nước được so sánh với Việt Nam hiện nay, tỷ lệ của chúng ta thấp hơn đáng kể.

Tuy nhiên, trong quá trình khảo sát, chúng tôi thấy có một chỉ tiêu nổi bật lên và có sự cải thiện rất tách biệt. Đó là chỉ tiêu về thanh toán không dùng tiền mặt trên thị trường của Việt Nam. Nếu so sánh với với các nước ở trong khu vực và những nước có cùng trình độ phát triển với Việt Nam, sẽ thấy nước ta cải thiện vượt trội về lĩnh vực thanh toán không dùng tiền mặt. Việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt đối với các doanh nghiệp không có sự cách biệt đáng kể giữa các nhóm quy mô khác nhau. Điều này cho thấy, dù là doanh nghiệp ở quy mô nào cũng đều bình đẳng và không gặp những rào cản trong việc tiếp cận và ứng dụng các công nghệ và dịch vụ tài chính của mình. Vì sao lại gọi thanh toán trong dùng tiền mặt là một cú huých, bởi vì hoạt động này không chỉ tăng trưởng mạnh mà còn tạo ra tác động thay đổi rất đáng kể đối với việc thay đổi cấu trúc của thị trường dịch vụ tài chính truyền thống. Khi các fintech xuất hiện trên thị trường. họ đưa công nghệ vào thông qua đánh giá thích ứng với hoạt thanh toán không dùng tiền mặt và dịch vụ tài chính truyền thống, chúng ta có có thể thấy cấu trúc sơ lược của thị trường tài chính truyền thống rất chuyên sâu và thường được cung cấp bởi các doanh nghiệp có chuyên môn sâu, có những tiêu chuẩn về kỹ thuật và về vận hành, những tiêu chuẩn rất cao, và thường các nhóm đối tượng khách hàng mà các nhóm này phục vụ cũng rất riêng biệt.

Cấu trúc này đã được tồn tại trong trong nhiều năm, khi mà các doanh nghiệp Fintech xuất hiện và đưa các cú huých thanh toán không dùng tiền mặt vào thì họ đã thực hiện được ba việc.

Thứ nhất, họ đã phân tách những dịch vụ tài chính ở trong mô hình truyền thống thành các dịch vụ nhỏ hơn. Và cùng với quá trình phân tách đó, họ cũng đồng thời làm cho các dịch vụ này trở nên chuyên chuyên biệt và chuyên sâu hơn nữa.

Thứ hai, sau khi phân tách, họ lại thu hút thêm những doanh nghiệp của các ngành kinh tế khác cùng vào thị trường dịch vụ tài chính này. Thí dụ như các doanh nghiệp của ngành bán lẻ, F&B, doanh nghiệp vận tải, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ công hoặc dịch vụ bán công. Thứ ba, cùng với việc thu hút các doanh nghiệp của các ngành kinh tế khác vào, họ cũng kéo theo các tệp khách hàng của các ngành này, cùng nhau mở rộng cơ sở dữ liệu khách hàng từ mô hình truyền thống sang mô hình mới, thì dữ liệu khách hàng trở thành tệp dữ liệu khách hàng dùng chung cho tất cả các đối tượng tham gia trên thị trường.

Và một điểm đặc biệt ở đây là, bản thân các doanh nghiệp trong các ngành kinh tế khác, khi tham gia vào dịch vụ tài chính mở này thì chính họ cũng đã trở thành những đối tượng được phục vụ bởi các tổ chức tài chính, tổ chức tín dụng truyền thống.

Điều đó cho thấy, khi ứng dụng công công nghệ, các chủ thể tham gia ở trên thị trường sẽ có cơ hội để đổi vai liên tục và cùng nhau khai thác và mở rộng thị trường này. Do đó, trong mô hình minh họa thí thấy, khoảng trống thị trường còn rất rộng, để trong tương lai chúng ta có thể thu hút thêm những doanh nghiệp có nhiều ngành nghề kinh tế khác cùng tham gia vào khai thácthị trường dịch vụ tài chính mở này.

Để mà trả lời câu hỏi là dư địa còn gì để làm nữa không, cần so sánh với các quốc gia ở trong khu vực và trên thế giới, hoặc là những quốc gia có cùng trình độ phát triển với Việt Nam để thấy, các quốc gia khác đã làm được gì và nhìn lại là mình còn có thể làm được gì nữa. Qua quá trình khảo sát của nhóm nghiên cứu cho thấy, hiện nay đang có hai mô hình chính, dù tên gọi có thể khác nhau.

Thứ nhất là mô hình đại lý ngân hàng, trong đó, ngân hàng có thể làm chủ hoặc là ngân hàng không làm chủ. Và trong đó, các fintech kết hợp với các chủ thể khác và cung cấp những dịch vụ tài chính mà tương đối giống ngân hàng. Tuy nhiên, họ tập trung vào những nhóm đối tượng yếu thế mà thường khi tiếp cận với ngân hàng thì các nhóm đối tượng này sẽ không đủ tiêu chuẩn để tiếp cận được.

Mô hình ưu việt và tiên tiến hơn là mô hình ngân hàng số. Hiện nay đang có 3 quốc gia nổi bật lên về khu vực cung cấp mô hình này. Đó là Trung Quốc, Singapore và Hàn Quốc. Các mô hình ngân hàng số này hiện nay đã và đang bước vào giai đoạn tăng trưởng cao và có thể cạnh tranh ở trên thế giới.

Khi đối chiếu lại với Việt Nam, nhóm nghiên cứu thấy, nước ta đang nằm đâu đó ở mô hình đại lý ngân hàng. Tuy nhiên, khả năng để tự đưa ra những đường hướng hoạt động của các doanh nghiệp Fintech tại Việt Nam còn tương đối bị hạn chế, lý do là sự thay đổi chính sách của Việt Nam diễn ra rất chậm.

Đầu tiên, khi chúng ta ban hành cơ chế thử nghiệm cho Fintech là vào năm 2008 với cơ chế thử nghiệm về trung gian thanh toán, thử nghiệm về không gian thì đến năm 2025, tức là mất 17 năm, mới có cơ chế thực hiện tiếp theo. Trong khoảng thời gian đó, các quốc gia ở trên đã thử nghiệm rất nhiều lần. Khi thử nghiệm đúng, họ đưa vào chính thức, họ thử nghiệm sai thì loại ra. Và họ tiếp tục đưa ra/ đưa vào những chính sách khác. Quá trình sử dụng liên tục như vậy đã giúp họ phát triển mô hình đại lý ngân hàng, hoặc mô hình ngân hàng số đang thấy trên thị trường thế giới hiện nay.

Quay trở lại chủ đề thanh toán không dùng tiền mặt của Việt Nam, để gặt hái được những thành quả ghi nhận được trong giai đoạn 2017-2022, theo kết quả của nhóm nghiên cứu, để tạo ra cú huých đó, chính sách đã phải cởi mở từ năm 2008. Điều đó cho cho thấy, để chính sách đi vào cuộc sống và thực sự tạo ra hiệu quả, cần thời gian rất dài. Vì vậy, nhóm nghiên cứu thấy việc khá chậm chạp trong ban hành và mở rộng chính sách của Việt Nam. Nếu bây giờ, chúng ta chưa có những chính sách đột phá, thì đến bao giờ mới có thể thu lại được những thành quả tích cực đối với thị trường dịch vụ tài chính.

Để trả lời cho câu hỏi thứ tư là chúng ta sẽ làm gì ở trong giai đoạn tiếp theo, nhóm nghiên cứu khuyến nghị, việc cần thiết nhất vẫn là duy trì một môi trường chính sách bình đẳng và chính sách đổi mới. Việc duy trì một chính sách bình đẳng chính thức và chính sách đổi mới sẽ tác động trở lại đến những chủ thể đã sẵn có ở trên thị trường là các fintech và hệ sinh thái tài chính toàn diện mà họ đã xây dựng và đưa vào trong thời gian qua. Khi đã có chính sách ban hành, thị trường sẽ hưởng ứng và sẽ tạo ra hiệu ứng tiếp theo. Và khi thị trường có những có huých tiếp theo và phải tạo ra được những mô hình cụ thể để tác động trở lại đến thị trường tiếp cận dịch vụ tài tài chính. Nhóm nghiên cứu kỳ vọng trong tương lai, việc tiếp cận dịch vụ tài chính của các nhóm yếu thế sẽ có sự cải thiện tích cực hơn so với kết quả mà chúng tôi đã thu thập được trong giai đoạn vừa qua.

MC: Kính thưa quý vị!

Một trong những dấu ấn rõ nét của Chiến lược là việc số hoá chuỗi bán lẻ truyền thống. Nhiều cửa hàng tạp hóa, chợ truyền thống đã mạnh dạn ứng dụng công nghệ thanh toán điện tử, quản lý tồn kho bằng phần mềm, bán hàng qua các nền tảng trực tuyến… Qua đó, không chỉ giúp hiện đại hoá mô hình quản lý và bán hàng của hộ kinh doanh, mà còn giúp người tiêu dùng trải nghiệm mua sắm tiện lợi, an toàn và minh bạch hơn.

Để hiểu rõ hơn về mô hình này, xin kính mời Ông Nguyễn Thanh Hiển, Tổng Giám đốc Công ty CP công nghệ Finviet - một trong những doanh nghiệp tiên phong trong cung ứng các giải pháp số hoá chuỗi bán lẻ truyền thống và dịch vụ tài chính, chia sẻ kinh nghiệm về hoạt động của Finviet.

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo trong Báo Nhân Dân, các đồng chí lãnh đạo và các sở, ban, ngành cùng toàn thể quý vị đại biểu,

Việt Nam hiện có hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp xấp xỉ 30% GDP, tạo ra hơn 10 triệu việc làm. Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân nêu rõ: “Rà soát, hoàn thiện khung khổ pháp lý về kinh doanh cá thể; thu hẹp tối đa sự chênh lệch, tạo mọi điều kiện thuận lợi về tổ chức quản trị và chế độ tài chính, kế toán để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp”. Hỗ trợ các hộ kinh doanh tiếp cận công nghệ tài chính (fintech), chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp là một trong những giải pháp cần thiết, góp phần thúc đẩy kinh tế tư nhân, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo nguồn thu ngân sách lớn hơn.

Theo số liệu Tổng cục Thống kê, hiện nay Việt Nam có trên 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, đóng góp khoảng 30% GDP, sử dụng hơn 10 triệu lao động. Đây là lực lượng khổng lồ, chiếm tỷ trọng lớn trong chuỗi cung ứng hàng tiêu dùng nhanh (FMCG). Tuy nhiên, nghịch lý nằm ở chỗ: 70% hộ chưa từng tiếp cận tín dụng chính thức; 90% giao dịch tài chính vẫn phi chính thức, thông qua vay nóng, góp họ, hoặc tín dụng đen. Rất ít hộ có bảo hiểm, tiết kiệm, hay hồ sơ tài chính minh bạch.

Điều này khiến cho hàng triệu hộ kinh doanh, dù tạo ra giá trị thật, dòng tiền thật, lại bị coi như “vô hình” trong hệ thống tài chính.

Một số thực trạng có thể kể đến:

Thứ nhất là thiếu hồ sơ tín dụng: Hộ kinh doanh thường không có báo cáo tài chính, không chứng minh thu nhập, nên ngân hàng không cho vay.

Thứ hai là chi phí tài chính cao: Vì không có lựa chọn, họ chấp nhận vay nóng, trả lãi suất gấp 3 đến 4 lần ngân hàng.

Thứ ba là không có công cụ quản lý: Hầu hết ghi chép thủ công, dẫn đến sai lệch và thiếu minh bạch.

Thứ tư là không có mạng lưới an toàn xã hội: Khi biến cố xảy ra (dịch bệnh, thiên tai), họ lập tức rơi vào khó khăn.

Do đó, giải pháp số toàn diện là chìa khóa tháo gỡ những “nút thắt” giúp hộ kinh doanh cá thể tiếp cận vốn minh bạch và phát triển bền vững.

Từ thực tiễn triển khai ECO Platform, Finviet nhận thấy: mỗi giao dịch bán hàng đều được ghi nhận trở thành “dữ liệu sống” về doanh thu và dòng tiền. Giải pháp ECO Pay giúp cung cấp thanh toán điện tử giúp hộ kinh doanh bước vào hệ thống chính thức, giảm lệ thuộc vào tiền mặt. Giải pháp ECO Data Cube giúp phân tích hành vi, xây dựng hồ sơ tín dụng phi truyền thống là căn cứ để hợp tác cùng ngân hàng cấp tín dụng.

Từ dữ liệu này, có thể thiết kế thêm sản phẩm tiết kiệm nhỏ giọt, bảo hiểm vi mô, phù hợp với khả năng của hộ kinh doanh.

Tôi xin chia sẻ câu chuyện của một cửa hàng tại miền trung. Trước đây họ chỉ ghi chép bằng sổ tay, vay vốn người quen với lãi 3%/tháng. Sau 6 tháng dùng POS ECO và hóa đơn điện tử, doanh thu minh bạch, dữ liệu giao dịch kết nối sang ngân hàng. Chủ cửa hàng được SHB cấp hạn mức tín dụng 200 triệu đồng, lãi suất chỉ bằng một phần ba so với trước đây.

Nhờ tích hợp ECO Pay, 70% giao dịch đã chuyển sang thanh toán điện tử, giảm rủi ro tiền mặt. Từ dữ liệu ổn định này, chủ hộ còn tham gia gói tiết kiệm nhỏ giọt và bảo hiểm sức khỏe với chi phí thấp.

Đó không chỉ là những con số, mà là sự thay đổi toàn diện: an tâm mở rộng kinh doanh, con cái học hành ổn định, có quỹ dự phòng khi ốm đau, và lần đầu tiên cảm thấy mình “được công nhận” trong hệ thống tài chính chính thống.

Tài chính toàn diện không phải là một khẩu hiệu. Đó là sự sống còn cho hàng triệu hộ kinh doanh cá thể, những người ngày ngày gánh trên vai sinh kế gia đình, đồng thời đóng góp thầm lặng nhưng bền bỉ vào sự vận hành của nền kinh tế Việt Nam.

MC: Kính thưa quý vị!

Hàn Quốc là một trong những quốc gia được đánh giá là thành công nhất trong việc ứng dụng công nghệ vào dịch vụ tài chính, với nhiều mô hình hiện đại, hệ sinh thái tài chính - công nghệ phát triển đồng bộ, là hình mẫu mà Việt Nam có thể học hỏi ở nhiều khía cạnh.

Sau đây, xin kính mời Ông Chun Henry Hyunwoo, Tổng Giám đốc Công ty Thông tin tín dụng Nice chia sẻ kinh nghiệm của Hàn Quốc đối với việc thúc đẩy hộ kinh doanh tiếp cận các dịch vụ tài chính hiện đại, bằng cách sử dụng và phân tích các dữ liệu phi tài chính theo mô hình đổi mới sáng tạo.

Xin chào quý vị và các bạn.

Tôi rất vinh dự được có mặt tại đây cùng quý vị hôm nay. Trước hết, tôi xin cảm ơn IDS và Báo Nhân Dân đã tổ chức sự kiện ý nghĩa này. Tôi là Henry Chun, đại diện cho NICE Info Vina.

Hôm nay, tôi muốn chia sẻ một số kinh nghiệm tại Hàn Quốc về cách cơ sở dữ liệu có thể nâng cao khả năng tiếp cận tài chính trong doanh nghiệp vừa và nhỏ trong thời đại chuyển đổi số. Tôi sẽ giới thiệu về công ty chúng tôi, những yếu tố chính trong “chuyển đổi số và tài chính toàn diện” và một số nghiên cứu tại Hàn Quốc.

Trước khi đi vào chủ đề chính, tôi xin giới thiệu sơ lược về Tập đoàn NICE và vai trò của chúng tôi trong ngành thông tin tín dụng.

Giới thiệu về Tập đoàn NICE

Tập đoàn NICE là một công ty Hàn Quốc hoạt động trong ba lĩnh vực chính: cơ sở hạ tầng tài chính, thông tin & tư vấn tín dụng, sản xuất. Trong tập đoàn chính, NICE Holdings là đơn vị định hướng chung cho chúng tôi. Trong tập đoàn, NICE Information Services là đơn vị cung cấp dịch vụ tín dụng hàng đầu Hàn Quốc, cung cấp cho các ngân hàng dữ liệu tín dụng khách hàng cá nhân và doanh nghiệp đáng tin cậy.

Giới thiệu về Dịch vụ Thông tin NICE

Từ năm 1985, Dịch vụ Thông tin NICE đã hỗ trợ ngành tài chính Hàn Quốc bằng các dịch vụ tư vấn, thông tin và giải pháp quản lý rủi ro. Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin và số hóa, chúng tôi đã mở rộng ra ngoài phạm vi quản lý rủi ro để cung cấp các dịch vụ xác minh tự động, quảng cáo kỹ thuật số và các công cụ vận hành hàng ngày cho các tổ chức tài chính.

Giới thiệu về NICE tại Việt Nam

Chúng tôi cũng hiện diện tại Việt Nam thông qua công ty NICE INFO VINA. Chúng tôi đã hoàn thành hơn 30 dự án tư vấn và phát triển các hệ thống cho các tổ chức tài chính tại Việt Nam, trong đó chúng tôi có sự hợp tác chặt chẽ với CIC từ năm 2011.

Chuyển đổi số và Tài chính toàn diện Chúng ta hãy cùng chuyển sang chủ đề chính.

Từ Kinh tế Tiền mặt đến Kinh tế Dữ liệu: Một Hướng đi Mới Hướng tới Tài chính Toàn diện

Thách thức lớn nhất mà các tổ chức tài chính thường gặp phải khi đưa ra cung cấp các sản phẩm tài chính cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và hộ kinh doanh là thiếu thông tin đáng tin cậy để đánh giá theo các phương pháp đánh giá tín dụng truyền thống. Ngày nay, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi mọi người sử dụng ít tiền mặt hơn và phụ thuộc nhiều hơn vào các nền tảng kỹ thuật số trong cuộc sống hàng ngày. Thông qua dữ liệu số này, các tổ chức tài chính có thể đánh giá doanh nghiệp một cách chính xác và khách quan hơn.

Nói tóm lại, dữ liệu số mang lại tầm nhìn cho những người trước đây chưa từng được biết đến, biến các giao dịch hàng ngày thành những con đường mới cho tài chính toàn diện.

Tại sao các doanh nghiệp nhỏ bị loại khỏi tài chính truyền thống

Đối với cá nhân, thu nhập được báo cáo, đóng thuế và có thể truy xuất nguồn gốc. Đối với các tập đoàn, lợi nhuận và rủi ro được đánh giá thông qua báo cáo tài chính đã được kiểm toán. Tuy nhiên, các doanh nghiệp nhỏ hoạt động rất khác biệt. Nhiều giao dịch của họ dựa trên tiền mặt và không được báo cáo đầy đủ. Khai báo thuế thường không phản ánh doanh số thực tế của họ. Và sự ổn định thu nhập của họ không chắc chắn, không có cơ quan độc lập xác minh. Do đó, các mô hình chấm điểm tín dụng truyền thống, phụ thuộc vào dữ liệu chính thức và đã được xác minh, đương nhiên loại trừ các doanh nghiệp nhỏ và vừa này khỏi việc tiếp cận tài chính.

Tái định nghĩa cách chúng ta đánh giá doanh nghiệp nhỏ

Như được trình bày ở đây, mỗi nguồn dữ liệu kỹ thuật số cung cấp những thông tin chi tiết khác nhau. Dữ liệu thẻ tín dụng rất hữu ích vì nó bao gồm các thông tin cá nhân, như tên, giới tính, tuổi và địa chỉ, cùng với thời gian, địa điểm và số tiền mà một người đã chi tiêu. Nhưng nó không cho chúng ta biết họ đã mua gì. Đó là lúc dữ liệu từ hệ thống POS, máy bán hàng phát huy tác dụng. Nó ghi lại những mặt hàng đã được mua, chứ không phải ai đã mua chúng. Kết hợp lại, những thông tin này mang đến cho chúng ta bức tranh đầy đủ hơn về hiệu suất kinh doanh.

Trong khi đó, dữ liệu của cơ quan tín dụng, như dữ liệu do NICE quản lý, chứa các chỉ số tài chính mạnh mẽ như thu nhập, tài sản và mức độ sử dụng thẻ tín dụng. Tuy nhiên, phần lớn dữ liệu được tổng hợp và không hiển thị chi tiêu theo địa điểm. Đó là lý do tại sao NICE tích hợp tất cả các nguồn dữ liệu này. Chúng tôi phân tích ai đã chi tiêu, ở đâu, bao nhiêu và chi tiêu vào mặt hàng gì, kết hợp với các thông tin chi tiết theo khu vực như lưu lượng khách hàng và mức thu nhập.

Tóm lại, NICE không chỉ cung cấp dữ liệu, chúng tôi còn cung cấp thông tin chuyên sâu. Bằng cách tích hợp nhiều luồng dữ liệu, chúng tôi giúp các tổ chức tài chính, các nhà bán lẻ và nhà chính sách đưa ra quyết định thông minh hơn, dựa trên dữ liệu, phản ánh chân thực hoạt động đời sống thực.

Nghiên cứu điển hình tại Hàn Quốc

Tôi xin giới thiệu một số nghiên cứu điển hình tại Hàn Quốc.

Xây dựng Tài chính Toàn diện thông qua Hệ thống Trung tâm Tín dụng Doanh nghiệp Cá nhân

Tại Hàn Quốc, các cơ quan quản lý tài chính, Ủy ban Dịch vụ Tài chính (FSC) và Cơ quan Giám sát Tài chính (FSS) , đã nhận thấy khoảng trống có từ lâu trong khả năng tiếp cận tài chính của các cá nhân tự kinh doanh và chủ doanh nghiệp nhỏ. Họ nhận ra rằng chỉ dữ liệu tín dụng truyền thống là không đủ để đánh giá phân khúc này. Để thu hẹp khoảng cách này, các cơ quan bắt đầu cho phép sử dụng các nguồn dữ liệu mới, chẳng hạn như hồ sơ Điểm bán hàng (POS), dữ liệu giao dịch Mạng Giá trị Gia tăng (VAN) và thông tin thuế liên quan đến hoạt động kinh doanh.

Cơ sở hạ tầng dữ liệu mở rộng này hiện hỗ trợ và phục hồi khu vực doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và hộ gia đình, cho phép đánh giá tín dụng chính xác hơn và thúc đẩy khả năng tiếp cận toàn diện với các dịch vụ tài chính.

Nghiên cứu tình huống 1: Ngân hàng đang hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ như thế nào

Phương pháp chấm điểm tín dụng truyền thống từ lâu đã gặp khó khăn trong việc đánh giá doanh nghiệp nhỏ một cách công bằng. Phương pháp này thường bỏ qua hoạt động kinh doanh thực tế và bối cảnh địa phương, dẫn đến việc đánh giá quá thận trọng và hạn chế tiếp cận tín dụng. Để giải quyết vấn đề này, NICE Zinidata đã phát triển một mô hình đánh giá mới vượt ra ngoài dữ liệu tín dụng truyền thống.

Chúng tôi tích hợp dữ liệu thay thế, chẳng hạn như giao dịch POS và VAN, mật độ doanh nghiệp, cụm dân số và hoạt động của người tiêu dùng, để đánh giá hiệu quả kinh doanh thực tế một cách khách quan hơn. Điều này cho phép các ngân hàng xác định tốt hơn các doanh nghiệp có rủi ro thấp, ngay cả những doanh nghiệp có hồ sơ tài chính mỏng, để được phê duyệt tự động, hạn mức tín dụng cao hơn và lãi suất ưu đãi. Nói tóm lại, các doanh nghiệp từng bị bỏ qua trong quá khứ nay có cơ hội công bằng dựa trên hoạt động thực tế, không chỉ là tín dụng lịch sử.

Cuối cùng, mô hình này cải thiện hiệu quả cho các tổ chức tài chính, giảm gánh nặng tài chính cho các doanh nghiệp nhỏ và giúp phục hồi nền kinh tế địa phương, thúc đẩy tài chính thực sự công bằng và toàn diện.

Khi các ngân hàng mở rộng cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ, việc quản lý rủi ro ngày càng trở nên quan trọng.

Không chỉ đơn thuần là khối lượng cho vay, các tổ chức tài chính cần có khả năng theo dõi theo thời gian thực các xu hướng rủi ro theo khu vực và ngành nghề cụ thể.

Để hỗ trợ điều này, NICE Zinidata đã phát triển một hệ thống giám sát rủi ro dựa trên dữ liệu dựa trên các chỉ số của khu thương mại. Thông qua dữ liệu thay thế, chẳng hạn như lưu lượng người đi bộ, mô hình giao dịch và hoạt động kinh doanh tại địa phương, các ngân hàng có thể theo dõi các tín hiệu kinh tế theo khu vực và ngành với độ chính xác và tốc độ cao hơn.

Thí dụ: Tại quận Mapo-gu, Seoul, các cơ sở karaoke đã cho thấy hơn ba tín hiệu xấu lặp lại trong một năm, cho thấy sự phục hồi yếu và gợi ý một cách tiếp cận cho vay thận trọng hơn.

Ngược lại, cùng thời gian này lĩnh vực lưu trú tại Yeongdeungpo-gu cho thấy những tín hiệu tốt mạnh mẽ và ổn định, cho thấy sự phục hồi ổn định và cơ hội tăng trưởng tín dụng.

Tóm lại, hệ thống này cho phép các ngân hàng cân bằng giữa cho vay toàn diện với đảm bảo chất lượng tài sản, chứng minh cách dữ liệu thực tế dẫn đến các quyết định tín dụng thông minh hơn và nhạy bén hơn.

Nghiên cứu tình huống 2: Mô hình Dự đoán Tăng trưởng dựa trên AI cho Doanh nghiệp Nhỏ

Tôi xin giới thiệu nghiên cứu tình huống thứ hai của chúng tôi, mô hình Dự đoán Tăng trưởng dựa trên AI cho doanh nghiệp nhỏ.

Nhằm mở rộng khả năng tiếp cận tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ có tiềm năng cao nhưng chưa được tiếp cận dịch vụ ngân hàng, chính phủ Hàn Quốc, thông qua FSC và FSS, đang thay đổi cách đánh giá doanh nghiệp nhỏ.

Sáng kiến này, do KCIS dẫn đầu cùng với NICE Information Service, Zinidata và Naver Financial, vượt ra ngoài các mô hình rủi ro truyền thống vốn phụ thuộc nhiều vào lịch sử tín dụng trong quá khứ.

Thay vào đó, nó tích hợp dữ liệu thay thế, bao gồm xu hướng việc làm, hồ sơ khai thuế, giao dịch với nhà cung cấp, dữ liệu hậu cần và các chỉ số về lối sống, để đánh giá tiềm năng tăng trưởng thực sự.

Thông qua mô hình trí tuệ nhân tạo, khuôn khổ này cung cấp những hiểu biết sâu sắc mang tính dự báo về tính bền vững của doanh nghiệp và việc tạo ra giá trị. Nó cũng được liên kết với nền tảng SBD để mở rộng phạm vi và chuẩn hóa các đánh giá về doanh nghiệp vừa và nhỏ trên toàn quốc.

Cuối cùng, mô hình này cho phép cho vay toàn diện và có trách nhiệm hơn, trao quyền cho các doanh nghiệp nhỏ bị bỏ qua tiếp cận nguồn tín dụng mà họ xứng đáng nhận được.

Mô hình Dự đoán Tăng trưởng dựa trên AI cho Doanh nghiệp Nhỏ

Mô hình này được vận hành bởi Liên minh Dữ liệu Mở, một trong những hợp tác toàn diện nhất của Hàn Quốc giữa các nhà cung cấp dữ liệu khu vực công và tư nhân cho phân tích SME.

Chúng tôi đã làm việc với doanh nghiệp vừa và nhỏ của Hàn Quốc, nơi đã đóng góp hơn 20 năm dữ liệu đã được xác minh từ 1,8 triệu doanh nghiệp, bao gồm bảo lãnh tín dụng, hồ sơ bảo hiểm và thông tin chi tiết về hoạt động để đánh giá khách quan.

Nghiên cứu tình huống 2: Mô hình Dự đoán Tăng trưởng dựa trên AI cho Doanh nghiệp Nhỏ)

Hãy cùng tìm hiểu cách NICE tận dụng dữ liệu nhóm nội bộ để hỗ trợ dự đoán tăng trưởng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ dựa trên AI.

Đầu tiên, Dịch vụ Thông tin NICE cung cấp dữ liệu cơ bản từ các cơ quan tín dụng - bao gồm các khoản vay, thu nhập, hành vi trả nợ, bất động sản, đăng ký kinh doanh và sử dụng thẻ tín dụng - cần thiết để xác minh tính lành mạnh của doanh nghiệp.

Tiếp theo, thông qua NICE Merchant POS, chúng tôi thu thập dữ liệu cấp độ người bán như doanh số hàng tháng, hiệu suất cấp độ sản phẩm và xu hướng thanh toán trực tiếp từ các hệ thống POS liên kết.

Dịch vụ VAN của chúng tôi, được xếp hạng hàng đầu tại Hàn Quốc, bổ sung dữ liệu giao dịch cấp độ thiết bị đầu cuối, mang lại độ chi tiết sâu hơn cho hoạt động kinh doanh.

Cuối cùng, NICE Zinidata đóng góp thông tin về vị trí và lối sống - chẳng hạn như phân phối thu nhập, khoảng cách người tiêu dùng và mức độ cạnh tranh. Các bản đồ ở đây cho thấy mức độ tiếp cận khoản vay và thu nhập thay đổi theo khu vực, cho phép đánh giá chính xác và cục bộ hơn.

Kết hợp lại, các tập dữ liệu này cho phép chúng tôi xây dựng các mô hình AI mạnh mẽ để dự đoán tăng trưởng của các doanh nghiệp vừa và nhỏ với độ chính xác và hiểu biết sâu sắc hơn.

Nghiên cứu tình huống 2: Mô hình Dự đoán Tăng trưởng dựa trên AI cho Doanh nghiệp Nhỏ

Trong khi hoạt động cho vay doanh nghiệp thường dựa trên phân tích chuyên sâu, từng trường hợp cụ thể, các khoản vay doanh nghiệp nhỏ được xử lý với khối lượng lớn hơn nhiều - hàng nghìn quyết định mỗi ngày. Các phương pháp đánh giá định tính truyền thống đơn giản là không thể mở rộng quy mô trong môi trường này.

Để giải quyết vấn đề này, chúng tôi đã triển khai dự án khởi động dự án Thẩm định Định tính Tự động dựa trên AI. Dự án kết hợp các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) với dữ liệu web mở để đánh giá các tín hiệu phi tài chính - chẳng hạn như tâm lý thị trường, uy tín và văn hóa doanh nghiệp. Cách thức hoạt động như sau:

Chỉ cần nhập số đăng ký doanh nghiệp hoặc địa chỉ, AI sẽ tự động thực hiện tìm kiếm theo thời gian thực trên web bằng các công cụ như Tavily hoặc Google. Nó thu thập nhiều tín hiệu khác nhau - thông tin đáng tin cậy, đánh giá của nhân viên, bài viết trên blog và tin tức - và tóm tắt chúng bằng LLM.

Những bản tóm tắt này sau đó được chấm điểm bởi một công cụ đánh giá tại chỗ, dựa trên các tiêu chí định tính do chuyên gia xác định. Hệ thống AI sẽ tự động phân bổ từ 1-5 điểm bằng cách phản ánh mức độ tin cậy và khả năng phục hồi của doanh nghiệp dựa trên các tín hiệu bên ngoài.

Tất cả dữ liệu và kết quả được lưu trữ an toàn để liên tục cải thiện mô hình theo thời gian. Mặc dù vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, chúng tôi kỳ vọng phương pháp này sẽ trở thành tiêu chuẩn mới cho việc đánh giá tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ vào năm 2026.

Dữ liệu thúc đẩy sự tiến bộ và sự tiến bộ bắt đầu từ cơ sở hạ tầng đáng tin cậy. Thông qua sự hợp tác và đổi mới, chúng ta có thể biến thông tin thành tác động thực tiện, định hình một tương lai tài chính bao gồm tất cả mọi người.

MC: Kính thưa quý vị!

Đón đầu chủ trương phát triển kinh tế tư nhân, dựa trên lợi thế công nghệ và hoạt động kinh doanh cốt lõi là cung ứng các dịch vụ tài chính ứng dụng công nghệ, Công ty Tài chính Tổng hợp cổ phần Điện lực (EVF) đã xác định đối tượng mục tiêu trong hoạt động kinh doanh của mình là các hộ kinh doanh. Đồng thời, để kích hoạt công tác chuyển đổi số toàn diện đối với các hộ này, giải pháp hiệu quả nhất là sử dụng đòn bẩy dịch vụ tài chính.

Xin kính mời Ông Nguyễn Tiến Sỹ, Giám đốc Khối Tài chính số, Giám đốc chi nhánh Hà Nội, Công ty Tài chính Tổng hợp cổ phần Điện lực (EVF) chia sẻ kinh nghiệm hoạt động của đơn vị trong việc gắn chuyển đổi số với nâng cấp hộ kinh doanh lên doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa.

EVF là tổ chức cung ứng dịch vụ tài chính lâu năm, có uy tín trên thị trường. Những năm gần đây, EVF liên tục mở rộng các sản phẩm tài chính thông qua các nền tảng số, đặc biệt là sản phẩm ứng dụng trên điện thoại di động thông minh. Nhờ đó, các sản phẩm và dịch vụ tài chính của EVF ngày càng hiện diện rộng rãi tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước - đặc biệt ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa - nơi người dân và hộ kinh doanh thường gặp nhiều rào cản trong tiếp cận vốn ngân hàng truyền thống.

Ngày nay, hầu hết mọi người đều có thể truy cập công nghệ thông qua chiếc điện thoại di động thông minh vừa vặn trong túi. Điều này làm tăng sự mong đợi bởi khách hàng muốn mọi việc thuận tiện, nhanh chóng và dễ hiểu.

EVF xác định tài chính số là trọng tâm chiến lược để hiện thực hóa tài chính toàn diện. Chủ động ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến như eKYC, mobile app, cho vay trực tuyến, xử lý dữ liệu mở. Cá nhân hóa các sản phẩm tài chính số để phù hợp với đặc thù hoạt động của từng nhóm khách hàng. Liên kết với đối tác công nghệ số giúp khách hàng doanh nghiệp không chỉ vay vốn mà còn số hóa hoạt động quản lý bán hàng, điều hành kinh doanh.

Trong năm 2025, EVF ghi nhận những kết quả kinh doanh tích cực: Tổng dư nợ cho vay đạt gần 53.000 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu chỉ 0,7% - thấp hơn nhiều so với mặt bằng chung ngành tài chính. EVF mở rộng cho vay sang các lĩnh vực mới như thương mại, năng lượng, bất động sản và SME. Doanh nghiệp quản lý 70.000 tỷ đồng chỉ với chưa tới 300 nhân sự; duy trì hệ số CIR 11,7% nhờ ứng dụng công nghệ toàn diện.

EVF liên tục mở rộng các sản phẩm tài chính thông qua các nền tảng số, đặc biệt là sản phẩm ứng dụng trên điện thoại di động thông minh. Nhờ chủ động ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến như: eKYC, mobile app, cho vay trực tuyến, xử lý dữ liệu mở, hóa đơn điện tử.

EVF triển khai các kênh cho vay tiêu dùng cá nhân đó là: Kênh ví điện tử - Fastmoney như: Viettel Money dành cho người sử dụng app Viettel Money từ 18-50 tuổi, số tiền vay từ 5-40 triệu, kỳ hạn 9-12-18 tháng. VNPT Money: Người sử dụng app VNPT Money từ 20-50 tuổi, số tiền vay 5-10 triệu, kỳ hạn 9-12 tháng; hoặc người sử dụng app Momo, tuổi 18-50 tuổi, số tiền vay từ 2-30 triệu, kỳ hạn 6-9-12-18 tháng. Người sử dụng ví điện tử Momo để thanh toán trả góp Apple, độ tuổi từ 18-60 tuổi, tối đa vay 100 triệu đồng, kỳ hạn: 6/12/18/24 tháng.

Ngoài ra EVF triển khai kênh ứng lương - GIMO - NANO (VuiApp). Các công nhân trong các khu công nghiệp khi có nhu cầu vay vốn trong một cái khoảng thời gian nhất định ngắn ứng trước tiền lương của của cá nhân trong thời gian lao động thì có thể là vào các nền tảng này và chỉ tầm hai phút có thể xử lý được một khoản vay cho các cán bộ công nhân viên ở các khu công nghiệp.

Hợp tác của EVF với nền tảng "Mua trước, trả sau" của Fundiin mở rộng khả năng tiếp cận tài chính cho người tiêu dùng. Đặc biệt, các chương trình liên kết với đối tác công nghệ số giúp khách hàng không chỉ vay vốn mà còn số hóa hoạt động quản lý bán hàng, điều hành kinh doanh, một bước tiến thực chất trong hành trình chuyển đổi số của khu vực kinh tế phi chính thức.

Ngoài ra, EVF cũng đang triển khai đối với các sản phẩm mà tự hệ sinh thái EVF cho vay như điện mặt trời mái nhà - Solar. Khi khách hàng có nhu cầu lắp điện mặt trời mà số tiền chưa đủ, cũng có thể vào nền tảng của EVF để vay.

Đối với các đối tác cho vay, khách hàng là doanh nghiệp vừa và nhỏ, các khách hàng, hộ kinh doanh cá thể thì đối với hoạt động mà cho vay bổ sung vốn linh động, EVF đang cho vay trên nền tảng MISA. Đối với một doanh nghiệp thì trước đây tiếp cận được vay vốn của các tổ chức tín dụng mất nhiều thời gian. Với các kênh cho vay sme và hộ kinh doanh/tiểu thương, giúp bổ sung vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh, bao thanh toán...

Có thể nói, EVF xác định phát triển cộng đồng và bảo vệ môi trường là trách nhiệm song hành với hoạt động kinh doanh. Tăng cường truyền thông đến người dân những thông tin tích cực về chuyển đổi số của ngành ngân hàng để người dân an tâm lựa chọn sản phẩm dịch vụ chính thống. Thành công của EVF không chỉ ở chỉ số tăng trưởng hay hiệu quả vận hành, mà còn ở cách Công ty cụ thể hóa các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước bằng hành động thực tế, có chiều sâu, trọng tâm và trách nhiệm với cộng đồng.

Tài chính toàn diện muốn trở thành hiện thực không thể chỉ dừng ở khẩu hiệu hay kế hoạch dài dòng, mà đòi hỏi sự kiên trì, đầu tư bài bản vào công nghệ, nhân sự và tư duy đồng hành với người yếu thế - những người đang âm thầm tạo ra phần lớn giá trị trong nền kinh tế nhưng ít được tiếp cận dịch vụ tài chính chính thống.

MC: Thưa quý vị!

Sojitz là tập đoàn thương mại tổng hợp hàng đầu của Nhật Bản với hơn 160 năm lịch sử, đã đóng vai trò tiên phong trong sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam. Thông qua các khoản đầu tư đa dạng trong các lĩnh vực năng lượng, hạ tầng, bán lẻ và công nghệ số, Sojitz đã góp phần đáng kể vào quá trình hiện đại hóa và phát triển công nghiệp của Việt Nam. Đón đầu chuyển đổi số, các khoản đầu tư của Sojitz tại Việt Nam trong những năm gần đây đã hỗ trợ hàng nghìn cửa hàng bán lẻ nhỏ với các hệ thống thanh toán không tiền mặt và đặt hàng trực tuyến sáng tạo.

Xin kính mời Ông Tomohito Yoshida, Quản lý Phòng Kinh doanh Bán lẻ, Khối dịch vụ Bán lẻ và Tiêu dùng, Tập đoàn Sojizt, chia sẻ về triển vọng số hóa chuỗi cung ứng tại Việt Nam nhìn từ kinh nghiệm của Nhật Bản.

Tôi chân thành cảm ơn quý vị đã mời một doanh nghiệp Nhật Bản như Sojizt tham dự buổi gặp mặt vô cùng ý nghĩa này. Nhân dịp này, tôi xin phép được trình bày chiến lược kinh doanh của Sojizt tại thị trường Việt Nam, đồng thời với tư cách là nhà đầu tư nước ngoài chia sẻ về tầm quan trọng của việc chuyển đổi số trong lĩnh vực phân phối truyền thống, lĩnh vực chiếm tỷ trọng lớn trong thị trường bán lẻ của Việt Nam, dựa trên những kinh nghiệm kinh doanh thực tiễn tại Nhật Bản và các quốc gia khác. Sau đây là các nội dung mà tôi sẽ trình bày hôm nay.

Đầu tiên, tôi xin giới thiệu tổng quan về Tập đoàn Sojizt và đang triển khai những hoạt động kinh doanh tại Việt Nam.

Tập đoàn Sojizt là một trong những công ty thương mại tổng hợp hàng đầu Nhật Bản, với lịch sử hơn 160 năm.

Nguồn gốc của tập đoàn bắt nguồn từ ba công ty được sáng lập tại Osaka và Kobe: Japan Cotton, Iwai Shoten và Suzuki Shoten. Những công ty này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ cuộc cách mạng công nghiệp, tái thiết sau chiến tranh và giai đoạn tăng trưởng kinh tế nhanh chóng của Nhật Bản.

Năm 2003, Nissho Iwai Nichimen Holdings được thành lập và năm sau đó (năm 2004), Nissho Iwai và Nichimen Jitsugyo đã sáp nhập để thành lập Tập đoàn Sojizt hiện tại.

Tập đoàn Sojizt hiện có trụ sở chính tại Tokyo và hoạt động kinh doanh đa dạng trên toàn thế giới. Chúng tôi hiện có 88 chi nhánh và văn phòng, vận hành 519 công ty con trên toàn thế giới. Việt Nam là một trong những quốc gia trọng tâm hàng đầu của chúng tôi.

Lĩnh vực kinh doanh của Tập đoàn Sojizt bao gồm 7 mảng chính:

(1) Ô-tô; (2) Hàng không và hạ tầng; (3) Năng lượng và chăm sóc sức khỏe; (4) Kim loại, tài nguyên và tái chế; (5) Hóa chất; (6) Ngành công nghiệp đời sống và nông nghiệp; (7) Bán lẻ và dịch vụ.

Gần đây, Sojizt đặc biệt tập trung vào chuyển đổi số và mở rộng hoạt động tại các thị trường mới nổi, với mục tiêu xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp toàn cầu.

Tại Việt Nam, Sojizt đã mở văn phòng đại diện tại Hà Nội vào năm 1986, trở thành doanh nghiệp Nhật Bản đầu tiên hiện diện tại đây.

Kể từ đó, Sojizt đã triển khai và mở rộng hoạt động trong nhiều lĩnh vực như năng lượng, hạ tầng và bán lẻ.

Năm 2006, nhân dịp kỷ niệm 20 năm thành lập văn phòng Hà Nội, Sojizt đã vinh dự nhận Huân chương Hữu nghị từ Thủ tướng Chính phủ Việt Nam.

Sojizt là doanh nghiệp Nhật Bản đầu tiên nhận được danh hiệu này, nhằm ghi nhận mối quan hệ hữu nghị lâu năm và những đóng góp của công ty cho sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Hiện nay, Sojizt không chỉ có hai văn phòng tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh mà còn vận hành 28 công ty thành viên khắp Việt Nam.

Gần đây, Sojizt đang tập trung mạnh vào lĩnh vực bán lẻ tại Việt Nam. Bắt đầu với việc đầu tư vào Công ty Huong Thuy - một trong những công ty bán buôn hàng thực phẩm và hàng tiêu dùng lớn nhất Việt Nam. Sojizt tiếp tục mở rộng đầu tư theo chuỗi giá trị bao gồm: Ministop (chuỗi cửa hàng tiện lợi), Japan Best Foods (sản xuất thực phẩm chế biến sẵn và các mặt hàng tiêu dùng hằng ngày). Đồng thời, xây dựng hệ thống chuỗi cung ứng lạnh (cold chain) để tăng cường năng lực toàn bộ chuỗi cung ứng thực phẩm.

Trong quá trình hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực bán lẻ, Sojizt có những nhận định về thực trạng thị trường bán lẻ Việt Nam:

- Tại Việt Nam hiện nay, bán lẻ vẫn chủ yếu do các cửa hàng nhỏ lẻ (kênh General Trade - GT), thường là hộ gia đình kinh doanh.

- Mặc dù các chuỗi cửa hàng hiện đại (Modern Trade -MT) như cửa hàng tiện lợi đang mở rộng nhờ đầu tư của các doanh nghiệp Nhật Bản và nước ngoài, kênh GT vẫn chiếm khoảng 80% thị phần bán lẻ.

- Mô hình phân phối qua nhiều tầng trung gian như nhà bán buôn, đại lý khiến thị trường GT bị phân tán và khó nắm bắt dòng lưu thông hàng hóa chính xác.

Ngược lại, tại Nhật Bản, trong giai đoạn tăng trưởng kinh tế cao độ, quá trình đô thị hóa cùng với việc nới lỏng quy định đối với thị trường bán lẻ và phát triển hạ tầng giao thông đã thúc đẩy MT phát triển nhanh chóng. Tận dụng sức mạnh tài chính, MT đã đẩy mạnh đầu tư công nghệ thông tin, đạt được năng lực cạnh tranh cao hơn nữa.

Song song với sự phát triển này, các doanh nghiệp tạo ra các mô hình kinh doanh dựa trên dữ liệu, làm tăng tính minh bạch của thị trường, thu hút thêm đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng.

Tại Việt Nam, nơi công nghệ số đang phát triển nhanh chóng, chúng tôi tin rằng thị trường bán lẻ có khả năng sẽ đi theo một hướng khác so với thị trường Nhật Bản.

Ngay cả đối với các cửa hàng GT không có tiềm lực tài chính mạnh, nếu có những nhà cung cấp phát triển các giải pháp đơn giản để hỗ trợ các khâu như mua hàng, quản lý tồn kho, quản lý bán hàng, thì GT cũng có thể nâng cao năng lực cạnh tranh. Kết quả là GT sẽ tiếp tục đóng vai trò trụ cột trong thị trường bán lẻ ở Việt Nam. Đồng thời, các mô hình kinh doanh mới dựa trên dữ liệu sẽ ra đời, giúp tăng tính minh bạch của thị trường, thu hút thêm đầu tư từ các nhà sản xuất và các bên liên quan, từ đó thúc đẩy sự phát triển của toàn bộ thị trường bán lẻ.

Chính phủ Việt Nam cũng đang theo đuổi mục tiêu “Xã hội 5.0” thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trên toàn nền kinh tế. Sojizt xác định chuyển đổi số (DX) trong lĩnh vực bán lẻ là một trụ cột chiến lược trong định hướng đầu tư sắp tới.

Một trong những bước đi cụ thể chính là khoản đầu tư vào Finviet Technology Corporation vào tháng 4 năm 2024.

Finviet - doanh nghiệp đã thuyết trình tại hội thảo hôm nay - là một công ty nền tảng DX bán lẻ đang tăng trưởng nhanh tại Việt Nam.

Ứng dụng ECO Merchant do Finviet phát triển cho phép các cửa hàng bán lẻ hộ gia đình đặt hàng trực tuyến một cách dễ dàng, thay thế hoàn toàn phương thức đặt hàng bằng giấy tờ hoặc gọi điện trực tuyến.

Finviet kết nối từ nhà sản xuất đến người tiêu dùng theo mô hình M2C (Manufacturer to Consumer), không chỉ nâng cao hiệu quả phân phối mà còn tích hợp dịch vụ thanh toán không tiền mặt và tín dụng vi mô.

Một lần nữa, Sojizt xác định Việt Nam là thị trường chiến lược. Thông qua sức mạnh của dữ liệu từ Finviet, Sojizt sẽ gia tăng hiệu quả đầu tư trong các lĩnh vực đã tham gia, đồng thời tiếp tục đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững của Việt Nam.

Ông Phan Đức Hiếu

Ủy viên chuyên trách Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Chu Khánh Lân

Phó Vụ trưởng Vụ Dự báo, Thống kê - Ổn định tiền tệ, tài chính, Ngân hàng Nhà nước

Tiến sĩ Hoàng Hà Anh

Giám đốc Hợp tác Doanh nghiệp tại Đại học Swinburne Việt Nam (thuộc Tập đoàn Công nghệ FPT)

Ông Lê Thế Chính

Chuyên viên chính phòng Hạ tầng thương mại, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công thương

Ông Trần Quốc Khánh

Nguyên Thứ trưởng Công thương, Thường trực Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng

Ông Nguyễn Văn Thạo

Nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương

Ông Chun Henry Hyunwoo

Tổng Giám đốc Công ty Thông tin tín dụng Nice

Ông Nguyễn Quang Khải

Phó Giám đốc Giải pháp bán lẻ, Công ty Cổ phần Misa

Ông có thể chia sẻ về những nội dung mới trong cơ chế, chính sách của Quốc hội nhằm tạo điều kiện tối đa cho hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi số, phát triển thành doanh nghiệp?

Thưa Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Phan Văn Hùng và các đồng chí dự hội nghị,

Xin cảm ơn câu hỏi của Tiến sĩ Kiên, tôi thấy chủ đề này rất thiết thực.

Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân đã được Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 17/5/2025 nhằm thể chế hóa Nghị quyết 68 về phát triển khu vực kinh tế tư nhân.

Nghị quyết 198 đã đưa ra một số hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Thứ nhất là việc hỗ trợ 2% lãi suất để thực hiện các dự án đổi mới sáng tạo, phát triển xanh và bền vững. Điểm tiếp theo là hoàn thiện và nâng cấp Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Báo cáo với các đồng chí, tôi với tư cách là cá nhân cũng đang hỗ trợ Bộ Tài chính để hoàn thiện dự thảo nghị định về Quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Quỹ này theo tinh thần của Nghị quyết 98 đã được mở rộng rất nhiều các hoạt động: Cho vay trực tiếp, cho vay gián tiếp (cho vay ủy thác qua một ngân hàng), hoạt động tài trợ và đầu tư vào các cái quỹ nhà nước và quỹ tư nhân khác để tiếp tục cấp vốn (đầu tư gián tiếp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ).

Tuy nhiên, trong quá trình xây dựng dự thảo nghị định, chúng tôi cũng nhận thấy một vấn đề đã được các đại biểu ở đây trình bày là khi cho vay thường khó khăn do thiếu thông tin, thiếu tài sản thế chấp. Cho vay như thế nào để đúng đối tượng, an toàn bền vững cho cả người đi vay và người cho vay là vấn đề rất thách thức.

Thưa quý vị, qua khảo sát và nghiên cứu của IDS, chúng tôi phát hiện ra rằng việc phát triển và áp dụng công nghệ tài chính (Fintech) hiện gặp cản trở bởi sự phối hợp chính sách còn hạn chế, thiếu sự cởi mở từ các cơ quan quản lý chuyên ngành, hay giữa các công ty công nghệ và các tổ chức tài chính, tín dụng truyền thống.

Để giải đáp cho vấn đề này, có lẽ đại diện từ cơ quan quản lý chuyên ngành ngân hàng và cũng là đơn vị thường trực thực hiện Chiến lược tài chính tín dụng quốc gia, là phù hợp hơn cả. Xin được hỏi Phó Giáo sư, Tiến sĩ Chu Khánh Lân, Phó Vụ trưởng, Vụ Dự báo, Thống kê, Ổn định tiền tệ, tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, xin ông cho biết vai trò của các doanh nghiệp Fintech trong thực thi Chiến lược? Và Ngân hàng Nhà nước có định hướng như thế nào trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp Fintech phát triển, tập trung vào các mục tiêu của Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia?

Dưới góc độ của Ngân hàng Nhà nước, khi nhìn nhận vai trò của các doanh nghiệp Fintech trong chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, thì doanh nghiệp Fintech có hai vai trò nổi bật:

Thứ nhất, doanh nghiệp Fintech đã phát triển, cung cấp cho thị trường những sản phẩm tài chính theo hướng đơn giản, tiện dụng, phù hợp nhu cầu, giảm chi phí. Thứ hai, doanh nghiệp Fintech phối hợp chặt chẽ với các hệ thống tín dụng tạo thành mạng lưới, đặc biệt hướng đến các đối tượng yếu thế, chưa có điều kiện tiếp cận đầy đủ về ngân hàng, còn gặp nhiều rào cản và thách thức khi tiếp cận các thủ tục thanh toán, chuyển tiền, bảo hiểm, tín dụng...

Về kết quả, đối với các công ty Fintech và các ngân hàng, tỷ lệ thanh toán không dùng tiền mặt lên mức 26 lần GDP, thanh toán điện tử trong thương mại điện tử chiếm 67%. Tuy nhiên một số bộ phận bị ảnh hưởng, như số lượng chi nhánh ngân hàng giảm, số lượng thẻ tín dụng không tăng...

Các chính sách đã được ban hành từ năm 2020 và đang được tiếp tục hoàn thiện và triển khai trong giai đoạn 5 năm tới. Thời gian tới, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tín dụng để hoàn thiện khung pháp lý giữa tài chính và công nghệ, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng. Chiến lược tài chính toàn diện cần sự tham gia một cách toàn diện.

Là người trực tiếp tham gia đàm phán các FTA kiểu mới của Việt Nam, ông thấy vai trò của công nghệ tài chính có được các đối tác của chúng ta quan tâm trong quá trình đàm phán không?

Startup và dịch vụ tài chính ở đây là môi trường số, mà môi trường số thì chúng ta rất quan tâm đến vấn đề bị hack. Nếu bây giờ bị hack mất tài sản đã đành rồi, còn mất cả quyền riêng tư của các cá nhân nữa. Thế thì cần làm cách nào để chống lại vấn đề này: Phải tăng cường an ninh mạng, và tăng cường an ninh mạng lại phụ thuộc vào các đối tác lớn, với các nhà cung cấp lớn về an ninh mạng.

Chúng tôi gọi vấn đề này như một dạng thuộc địa số mới. Mình phụ thuộc đến như thế thì cuối cùng, chi phí thành thế nào. Sử dụng công nghệ tài chính sẽ giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng như hộ kinh doanh giảm được rất nhiều chi phí. Nhưng để bảo vệ an ninh mạng, họ lại phải mua phần mềm bảo vệ, cuối cùng chi phí sẽ thành như thế nào. Như vậy, môi trường số không đơn giản. Đấy là lý do thứ hai.

Lý do thứ ba, đây là lĩnh vực mới. Vì vậy, chúng ta có thể đi tắt đón đầu, tức là các doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên để làm chủ. Nếu như chúng ta mở ra mà cho những doanh nghiệp lớn của nước ngoài vào chiếm lĩnh thị trường trước, thì không còn địa bàn để cho các doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam phát triển nữa, tức là ta chưa kịp hình thành một ngành của Việt Nam thì đã thui chột từ trong trứng nước rồi.

Vì ba lý do đó, cho nên, chúng tôi rất thận trọng đánh giá các cam kết về dịch vụ tài chính mới. Và đến giờ phút này, tôi nghĩ có những thách thức đấy. Thí dụ như các quy định pháp lý mà chúng ta vừa mới nói chuyện về quản lý dữ liệu. Công nghệ muốn phát triển thì phải dựa trên dữ liệu, mà dữ liệu thì không thể dùng chung được. Bởi vì dữ liệu là tài sản của doanh nghiệp, nhưng mà dữ liệu dùng chung được thì công nghệ phát triển rất nhanh, bởi vì lúc đấy là chia sẻ dữ liệu.

Cho nên, cần có những quy định về thu thập, xử lý, lưu chuyển dữ liệu như thế nào, Đó là một câu chuyện rất quan trọng, mà tôi thấy thí dụ của Hàn Quốc như Công ty NICE vừa đề cập cũng rất hay. Nếu như chia sẻ dữ liệu nhiều, thì ngành công nghệ này sẽ càng phát triển nhanh. Điểm thứ hai chúng ta chưa có là bảo hiểm phá sản startup. Hiện nay chưa có chính sách bảo hiểm nào trong lĩnh vực này.

Bây giờ, chúng ta kêu gọi hàng chục triệu con người sử dụng những dịch vụ tài chính mới này, nếu có chuyện gì xảy ra, ai sẽ là người đứng ra bảo hiểm.

Thứ ba là chi phí an ninh mạng, vấn này này đã được tính vào bài toán của dịch vụ tài chính bao trùm và toàn diện này hay chưa.

Và cái cuối cùng là dịch vụ cung cấp xuyên biên giới sẽ quản lý như thế nào. Tôi nhắc lại, chúng ta cho phép một dịch vụ nào đó thì sẽ cho phép trên tinh thần là không phân biệt đối xử, có nghĩa là doanh nghiệp nước ngoài có thể cung cấp qua biên giới. Hiện nay, chúng ta đang hạn chế, nhưng là hạn chế trong lúc thử nghiệm. Nếu thử nghiệm thành công rồi thì mình phải cho phép qua biên giới. Điều này phát sinh rất nhiều vấn đề như quản lý dữ liệu, lưu chuyển dữ liệu ra bên ngoài và cạnh tranh qua biên giới như thế nào là câu chuyện rất quan trọng. Những thách thức đó vẫn còn nguyên. Nhân dịp này, chúng tôi xin chia sẻ lại tư duy của chúng tôi khi đi đàm phán các FTA trước đây là như vậy.

Thưa Tiến sĩ Hoàng Hà Anh, Giám đốc Hợp tác Doanh nghiệp tại Đại học Swinburne Việt Nam (thuộc Tập đoàn Công nghệ FPT), bà có thể cho biết có những giải pháp nào để nâng cao năng lực hiểu biết về tài chính số cho hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể, giúp họ tự tin và hiệu quả hơn trong tiếp cận và sử dụng các dịch vụ tài chính số trong quá trình chuyển đổi số và phát triển lên doanh nghiệp?

Chúng ta đang trao đổi về việc công nghệ trong nước sẽ hỗ trợ cho phát triển giáo dục và phát triển con người như thế nào. Chúng ta có thể thấy, hiện nay chúng ta đang làm rất nhiều việc với điện thoại, laptop, Ipad. Vậy chúng tôi sẽ cố gắng làm thế nào ở trường đại học của tương lai?

Chúng tôi sẽ tạo điều kiện cho sinh viên học tập thực chiến và khi ra trường các bạn sẽ là những người hoàn toàn làm chủ công nghệ, các bạn sẽ nắm vững công nghệ và trở thành các nguồn lực để các doanh nghiệp có thể sử dụng được luôn.

Trong phiên thảo luận ngày hôm nay, chúng ta nói về chiến lược tài chính toàn diện trong giai đoạn mới. Vậy giai đoạn mới này là giai đoạn nào, ai có thể làm chủ trong giai đoạn mới này? Xin trả lời đó là thế hệ sinh viên và các cơ sở đào tạo đang tập trung phát triển và ươm mầm.

Và trong giai đoạn này, Fintech có lẽ là một khái niệm không còn mới nữa, tuy nhiên nguồn nhân lực cho Fintech chưa đáp ứng được nhu cầu của các doanh nghiệp. Sinh viên ra trường vẫn đang đi tìm việc và các doanh nghiệp vẫn đang tuyển dụng, nhưng kỹ năng của sinh viên và nhu cầu của doanh nghiệp chưa khớp được với nhau.

Vậy vấn đề là ở đâu?

Các chương trình đào tạo như của FPT hay Swinburne thì đang tập trung để ứng dụng mô hình học tập tích hợp công nghệ với doanh nghiệp. Có nghĩa là trong mọi môn học của chúng tôi, sẽ có những dự án được đưa ra. Doanh nghiệp sẽ đánh giá hiệu quả của các dự án đó thay vì các giảng viên, bởi vì các bạn sinh viên không chỉ học lý thuyết mà các bạn sẽ được thực hành và có cơ hội tiếp cận với các kế hoạch, bài toán thực tế của doanh nghiệp.

Về phía cơ sở giáo dục đào tạo, cũng xin phép được đề xuất mong muốn sẽ nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ của các doanh nghiệp và từ cơ quan quan quản lý nhà nước để tạo điều kiện cho các bạn sinh viên có cơ hội tham gia khảo sát thực tế và học thực chiến bài bản hơn.

Vậy giải pháp như thế nào để giúp nâng cao năng lực hiểu biết về tài chính cho 5 triệu hộ kinh doanh cá thể?

Tôi xin phép được đề xuất là các trường đại học có thể cùng đồng hành và phát triển chương trình. Sinh viên sẽ đồng hành chuyển đổi số cho hộ kinh doanh: Sinh viên ngành tài chính hoặc kinh doanh sẽ hỗ trợ trực tiếp tại các chợ, các cửa hàng nhỏ hoặc làm cộng tác viên cho các doanh nghiệp như FinViet hay Momo. Bằng cách này, các bạn có thể tiếp cận và hoàn toàn có thể truyền tải được kiến thức nâng cao về Fintech, sử dụng các công cụ tài chính để cho các hộ kinh doanh này ứng dụng luôn. Đó cũng có thể là cách để tiết kiệm nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp và cũng là một cách để cho sinh viên có thể thực tế trải nghiệm và hiểu biết hơn về tài chính.

MC: Kính thưa quý vị, vậy là sau nhiều phần chia sẻ và thảo luận chuyên sâu đến từ các chuyên gia với nhiều góc nhìn đa chiều, chúng ta đã đi đến phần cuối của chương trình. Để tổng kết những nội dung quan trọng và phần nào đề xuất những định hướng thay đổi chính sách trong tương lai, xin trân trọng kính mời Tiến sĩ Phan Văn Hùng – Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân – lên phát biểu bế mạc.

Xin trân trọng kính mời Ông!

Thưa quý vị đại biểu, khách quý,

Sau một buổi tọa đàm sôi nổi, chất lượng và nhiều ý nghĩa, chúng ta đã cùng nhau trao đổi và thảo luận sâu sắc về việc thực thi Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, đặc biệt tập trung vào việc hỗ trợ hơn 5 triệu hộ kinh doanh cá thể chuyển đổi số và phát triển lên thành doanh nghiệp theo các nghị quyết quan trọng của Đảng.

Hơn 5 triệu hộ kinh doanh này không chỉ là nguồn lực quan trọng tạo ra gần 30% GDP, mà còn là trụ cột tạo việc làm và thu nhập cho hàng chục triệu lao động trên khắp cả nước. Việc hỗ trợ họ tiếp cận công nghệ tài chính hiện đại, cùng với các giải pháp nâng cao năng lực quản trị, pháp lý và chuyển đổi số là bước đi then chốt thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, đồng thời đảm bảo an sinh xã hội, cải thiện việc làm, thu nhập và chất lượng cuộc sống người dân.

Qua những chia sẻ của các cơ quan quản lý nhà nước, các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp trong và ngoài nước có mặt hôm nay, chúng ta đã thấy rõ vai trò quan trọng của Fintech trong việc hỗ trợ chuyển đổi số chuỗi cung ứng, thúc đẩy các hộ kinh doanh cá thể nâng cao năng lực quản lý và mở rộng thị trường. Đồng thời, tọa đàm cũng đã làm rõ các thách thức cần vượt qua để tạo môi trường thuận lợi cho hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp chính thức, chuyên nghiệp, góp phần vào sự phát triển kinh tế số của đất nước.

Tọa đàm không chỉ là dịp nhìn lại những kết quả đã đạt được mà còn là bước khởi đầu cho nỗ lực phối hợp mạnh mẽ hơn giữa các cơ quan quản lý nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp công nghệ và đông đảo các hộ kinh doanh và người dân. Sự liên kết này sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và phát triển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, góp phần làm tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân Việt Nam.

Thưa quý vị đại biểu, khách quý,

Trước thềm Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XIV, những nội dung và kết quả tọa đàm hôm nay, với sự có mặt của những “người thật, việc thật” đang thực thi chính sách, sẽ làm phong phú thêm cơ sở lý luận và thực tiễn triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về các sách lược, chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, chuyển đổi số nền kinh tế theo hướng phát triển bền vững, bao trùm, không ngừng tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, nhất là về công nghệ, trong đó có công nghệ tài chính - fintech.

Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Ban tổ chức, các vị đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, các diễn giả, và toàn thể quý vị đại biểu đã đóng góp ý kiến quý báu cho thành công của buổi tọa đàm. Hy vọng rằng những nội dung trao đổi hôm nay sẽ lan tỏa mạnh mẽ, tiếp thêm động lực để chúng ta cùng chung tay xây dựng một nền kinh tế số toàn diện, tạo sự đột phá trong phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Xin trân trọng cảm ơn sự tham gia, đóng góp ý kiến của quý vị và kính chúc quý vị sức khỏe, thành công. Hẹn gặp lại quý vị trong những sự kiện tiếp theo!