Gửi bình luận
Viện Chiến lược Phát triển Kinh tế số
Đây là "nhà máy trong bóng đêm”, hoạt động liên tục từng giây trong ngày mà không cần đến sự can thiệp của con người, tích hợp AI và dữ liệu lớn để tối ưu hóa quy trình sản xuất...
Có hàng triệu nhà máy tại Trung Quốc vẫn hoạt động không ngừng nghỉ để sản xuất một lượng khổng lồ các sản phẩm tiêu dùng cho toàn thế giới. Con số cụ thể được cho là khoảng sáu triệu nhà máy. Tuy nhiên, trong số đó, có một công xưởng tưởng chừng như bình thường lại đang vận hành theo cách hoàn toàn khác biệt.
Nhà máy này hoạt động trong bóng tối hoàn toàn, chỉ có vài tia sáng lóe lên và những tia lửa phát ra khi các bộ phận được hàn lại với nhau. Không phải vì công ty muốn tiết kiệm hóa đơn tiền điện hàng quý, mà bởi vì không một “công nhân” nào trong nhà máy này cần ánh sáng để làm việc.
Chính xác hơn, đó là nhà máy hoàn toàn do robot vận hành 24/7!
Công ty điện tử tiêu dùng Xiaomi đã công bố nhà máy thông minh thế hệ tiếp theo của mình vào cuối năm ngoái, giới thiệu một cơ sở sản xuất hoàn toàn tự động, được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI), đặt ra một tiêu chuẩn mới về hiệu quả, độ chính xác và tính bền vững.
Được gọi là “nhà máy trong bóng đêm” (dark factory), cơ sở này hoạt động liên tục từng giây trong ngày mà không cần đến sự can thiệp của con người, tích hợp AI và dữ liệu lớn để tối ưu hóa quy trình sản xuất.
Robot đã được sử dụng để lắp ráp ô tô và thiết bị điện tử từ hàng thập kỷ qua, nhưng sự chuyển đổi đột ngột từ lao động con người sang máy móc trong nhà máy đã khiến con người có thêm một cái nhìn đầy lo ngại về tương lai của việc làm.
Nhà máy này sản xuất một chiếc điện thoại thông minh chỉ trong một giây. Từ việc xử lý nguyên liệu thô đến lắp ráp cuối cùng, robot đảm nhận mọi công đoạn trong nhà máy mang tính cách mạng này, loại bỏ hoàn toàn sai sót của con người và đảm bảo chất lượng hàng đầu ở từng khoảnh khắc.
Những mối bận tâm của con người như giờ nghỉ ăn trưa, nghỉ hút thuốc, luật lao động hay giờ tan ca không còn bất kỳ ý nghĩa nào ở đây.
Khi các thiết bị điện tử phức tạp được lắp ráp, hệ thống của nhà máy giao tiếp theo thời gian thực, tự động điều chỉnh để đạt hiệu suất tối ưu và giảm thiểu sai sót. Các hệ thống AI do Xiaomi tự phát triển giám sát quá trình sản xuất trực tiếp, phát hiện ngay lập tức các vấn đề trước khi chúng trở thành lỗi sản phẩm.
Xiaomi còn tích hợp một hệ thống loại bỏ bụi hoàn toàn tự động, giữ cho các linh kiện luôn sạch sẽ, loại bỏ nhu cầu thuê nhân viên dọn dẹp vì nhà máy tự duy trì chính nó.
Xiaomi đã đầu tư 2,4 tỷ nhân dân tệ (khoảng 330 triệu USD) vào cơ sở rộng 81.000 mét vuông này, với công suất sản xuất hàng năm lên đến 10 triệu thiết bị. Nhà máy sẽ dẫn đầu trong việc sản xuất các dòng điện thoại gập của Xiaomi, bao gồm MIX Fold 4 và MIX Flip.
Không chỉ dừng lại ở Xiaomi, nhà máy này còn là một bản thiết kế cho tương lai của ngành sản xuất toàn cầu. Cuộc đua vũ trang AI đã tăng tốc đến mức không thể kiểm soát, và các tập đoàn lớn đang hướng tới tương lai để giành lợi thế cạnh tranh.
Điều này có nghĩa là một lượng lớn công việc đơn điệu sẽ bị thay thế bởi robot trong những năm tới, một hiện tượng đã khiến các nhà phân tích lo lắng từ lâu.
Một số chuyên gia cho rằng, mặc dù sự thay đổi này sẽ gây ra xáo trộn, con người vẫn sẽ có chỗ đứng trong lực lượng lao động, với trọng tâm lớn hơn đặt vào các kỹ năng tối ưu hóa công nghệ hiện có.
Năm ngoái, Báo cáo Tương Lai việc Làm của Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự đoán rằng 23% công việc sẽ trải qua một sự thay đổi lớn do AI trong vòng 5 năm tới. Báo cáo đã tóm gọn chương tiếp theo của thị trường lao động bằng một từ: “Xáo trộn”.
Báo cáo chỉ ra rằng những tiến bộ trong công nghệ và số hóa đang dẫn đầu xu hướng suy giảm của thị trường lao động. Trong số 673 triệu việc làm được phản ánh trong tập dữ liệu của báo cáo, các nhà khảo sát dự kiến sẽ có sự tăng trưởng cấu trúc của 69 triệu việc làm mới, nhưng đồng thời cũng mất đi 83 triệu việc làm.
Dữ liệu cho thấy 42% nhiệm vụ kinh doanh sẽ được tự động hóa vào năm 2027, ước tính 44% kỹ năng của lực lượng lao động hiện tại “sẽ bị xáo trộn trong 5 năm tới”, với khoảng 60% “cần được đào tạo thêm” trong cùng khoảng thời gian đó.
Hầu như bất kỳ ai làm việc với máy tính đều sẽ bị ảnh hưởng khi các lực lượng tự nhiên của chủ nghĩa tư bản hòa quyện với trí tuệ nhân tạo. Một số người trong ngành công nghệ lo ngại rằng chúng ta đã tiến quá nhanh mà chưa kịp thích nghi.
Cuối năm ngoái, Liên Hợp Quốc đã nhấn nút tạm dừng để kiềm chế sự phát triển không kiểm soát của AI, kêu gọi sự hợp tác toàn cầu thay vì để thị trường tự do định hướng con đường phía trước.
Trong một báo cáo được công bố trước Hội nghị Thượng đỉnh về Tương Lai rất được mong đợi của Liên Hợp Quốc, các chuyên gia đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự thiếu giám sát quốc tế đối với AI – một công nghệ đang gây lo ngại về việc lạm dụng, thiên vị và sự phụ thuộc ngày càng tăng của nhân loại vào nó.
Nhiều nhân vật trong lĩnh vực AI đã bày tỏ lo ngại về cuộc đua toàn cầu đáng sợ hướng tới sự thống trị công nghệ, so sánh nó với những nỗ lực điên cuồng trong thập niên 1940 để chế tạo quả bom hạt nhân đầu tiên.
Một người được mệnh danh là “bố già của AI” đã rời Google vào năm 2023 vì lo ngại rằng công ty không đánh giá đầy đủ các rủi ro, cảnh báo rằng chúng ta có thể đang bước vào một “cơn ác mộng”.
Mặc dù những lợi ích tức thì đã được nhìn thấy về mặt năng suất, mối quan ngại chính là chúng ta đang lao đầu về phía một chân trời sự kiện mà không thể dự đoán được kết quả.
Điều chúng ta biết chắc là những người tiên phong phát triển AI đang trở nên giàu có một cách chóng mặt và qua đó nắm giữ ngày càng nhiều quyền lực định hướng tương lai của hành tinh.
Khoảng 40 chuyên gia từ các lĩnh vực công nghệ, pháp luật và bảo vệ dữ liệu đã được Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres tập hợp để đối mặt với vấn đề mang tính sống còn này. Họ cho rằng bản chất toàn cầu, xuyên biên giới của AI khiến việc quản lý trở nên rối loạn, và chúng ta đang thiếu các công cụ cần thiết để giải quyết tình trạng hỗn loạn này.
Báo cáo của nhóm chuyên gia đưa ra một lời nhắc nhở tỉnh táo rằng nếu chúng ta đợi đến khi AI trở thành một mối đe dọa rõ ràng, có thể đã quá muộn để xây dựng một hàng rào phòng thủ hiệu quả.
“Hiện nay, có một sự thiếu hụt trong quản trị toàn cầu đối với AI”, nhóm chuyên gia cảnh báo trong báo cáo, nhấn mạnh rằng công nghệ này cần phải “phục vụ nhân loại một cách công bằng và an toàn”.
Phát biểu tại một Hội nghị Thượng đỉnh AI gần đây ở Seoul, nhà khoa học hàng đầu Max Tegmark nhấn mạnh sự cần thiết phải có quy định nghiêm ngặt đối với những người tạo ra các chương trình AI tiên tiến nhất trước khi quá muộn.
Ông nói rằng khi chúng ta tạo ra AI không thể phân biệt được với con người – tức là vượt qua “bài kiểm tra Turing” – sẽ có nguy cơ thực sự rằng chúng ta có thể “mất kiểm soát” đối với nó. Các mô hình AI vượt qua bài kiểm tra Turing cũng là lời cảnh báo tương tự cho loại AI mà con người có thể mất kiểm soát.
