Công nghệ giám sát AI vượt qua định danh khuôn mặt

Đây là những gì đang diễn ra: Khi bạn nhập cảnh, đến gần hải quan, bạn sẽ thấy một biển báo ghi “Global Entry”, dẫn bạn đến một khu vực được tạo thành bởi các thanh chắn có thể thu vào chứa các ki-ốt được kết nối. Một nhân viên an ninh mặc đồng phục yêu cầu bạn đứng trước một trong các trạm, nơi chụp ảnh bạn trong khoảng 2 giây. Sau đó, ki-ốt yêu cầu bạn đến gặp nhân viên hải quan.

Thông thường, việc vào một sân bay lớn như LAX hoặc SFO từ nước ngoài thường mất 30 phút xếp hàng dài, nhưng với Global Entry khách hàng chỉ mất 3 phút.

Về mặt kỹ thuật, đây không phải là một lợi ích lớn. Nó chỉ có nghĩa là khách hàng được nhận hành lý sớm hơn hầu hết những người khác trên chuyến bay của mình, nơi họ phải đợi 45 phút để lấy hành lý.

Trong mọi trường hợp, nhận dạng khuôn mặt là công thức bí mật để làm thủ tục hải quan nhanh chóng.

Nhận dạng khuôn mặt có hiệu quả. Công nghệ này cực kỳ tiện dụng để mở khóa điện thoại thông minh và máy tính, tăng cường bảo mật thông qua kiểm soát và giám sát ra vào, hợp lý hóa các thủ tục kiểm tra tại sân bay và biên giới, cho phép giao dịch tài chính an toàn, cải thiện nhận dạng bệnh nhân trong chăm sóc sức khỏe, cá nhân hóa trải nghiệm bán lẻ và khách hàng, hỗ trợ cơ quan thực thi pháp luật trong việc nhận dạng nghi phạm và tạo điều kiện làm thủ tục nhanh chóng tại các sự kiện và địa điểm giải trí.

Nhưng nhiều người phản đối công nghệ nhận dạng khuôn mặt vì nó gây nguy hiểm cho quyền riêng tư, quyền tự do dân sự và an ninh cá nhân. Công nghệ này cho phép giám sát liên tục và làm dấy lên nỗi lo về một cảm giác không mấy thoải mái, khi mọi người thấy luôn bị theo dõi.

Một vấn đề khác là khuôn mặt của một người không thể thay đổi như mật khẩu, vì vậy nếu dữ liệu nhận dạng khuôn mặt bị đánh cắp hoặc bán trên các Web đen, thì không ai có thể làm gì về hành vi trộm cắp danh tính và các tác hại khác.

Nhưng khi mọi người lo lắng và tranh luận về sự đánh đổi giữa tiện lợi và bảo mật, và rủi ro về quyền riêng tư và sự không thoải mái, ngành công nghệ giám sát đã âm thầm phát triển vượt ra ngoài nhận dạng khuôn mặt.

Đối mặt với thực tế của công nghệ sinh trắc học mới

Một công ty có tên là Veritone đang thành công trên thị trường với sản phẩm Track của mình. Giống như công nghệ nhận dạng khuôn mặt, Veritone Track sử dụng AI để phát hiện, xác định và theo dõi mọi người. Nhưng không giống như công nghệ nhận dạng khuôn mặt, công nghệ này sử dụng kích thước cơ thể, giới tính, màu tóc, quần áo, phụ kiện...

Ngành cảnh sát sử dụng Track có thể chọn các thuộc tính từ menu (các loại và màu sắc cụ thể của quần áo, mũ, ba lô và các mặt hàng khác), sau đó hệ thống sẽ hiển thị cho họ các đoạn video clip về những người phù hợp với tiêu chí do người dùng chọn.

Hệ thống cũng có thể theo dõi xe theo hãng và kiểu xe, thay vì theo biển số xe, và có thể ghép các đoạn clip từ các camera khác nhau (CCTV, camera gắn trên người, cảnh quay bằng máy bay không người lái, phương tiện truyền thông xã hội và tải lên từ điện thoại thông minh) để xây dựng dòng thời gian về vị trí.

Veritone cho biết tại Mỹ, có hơn 400 khách hàng, bao gồm các sở cảnh sát, trường đại học, Bộ Tư pháp, Bộ An ninh Nội địa, Bộ Quốc phòng và các đơn vị khác, hiện đang sử dụng Track.

Track là một phần của iDEMS (intelligent Digital Evidence Management System - Hệ thống quản lý bằng chứng kỹ thuật số thông minh) của Veritone, bản thân nó được hỗ trợ bởi nền tảng kết hợp hơn 300 mô hình AI khác nhau (như mô hình để phiên âm, phát hiện đối tượng…) để trích xuất thông tin chi tiết từ các nguồn dữ liệu không liên quan, theo công ty.

Veritone không phải là đơn vị duy nhất cung cấp dịch vụ này. Công nghệ nhận dạng quần áo và thuộc tính có sẵn thông qua nhiều nền tảng khác nhau, thường do các công ty chuyên về thị giác máy tính và AI cung cấp. Các công ty như Ximilar, Clarifai, Google, Amazon và Microsoft cung cấp dịch vụ nhận dạng dựa trên các thuộc tính khác ngoài nhận dạng khuôn mặt. Ngoài việc nhận dạng từng người cụ thể, các công ty này còn sử dụng công nghệ đó để gắn thẻ sản phẩm, đề xuất mua sắm được cá nhân hóa, phân tích xu hướng thời trang và tìm kiếm hình ảnh nâng cao.

Các dịch vụ khác kết hợp nhận dạng khuôn mặt với nhận dạng mọi người dựa trên quần áo và các thuộc tính khác. Trên thực tế, bạn có thể sử dụng các công nghệ này mọi lúc bất cứ khi nào bạn sử dụng Google Photos hoặc Facebook của Meta.

Ví dụ, Google Photos phân tích các bức ảnh chụp cùng nhau theo thời gian và phát hiện xem một người có mặc cùng một loại trang phục trong nhiều bức ảnh hay không, ngay cả khi không nhìn thấy khuôn mặt của họ. Hệ thống cũng xem xét các tín hiệu thị giác và các thuộc tính khác để giúp nhận dạng cá nhân trong nhiều bức ảnh chụp trong cùng một khoảng thời gian.

Meta đã phát triển và sử dụng các thuật toán có thể nhận dạng mọi người trong ảnh ngay cả khi không nhìn thấy khuôn mặt của họ bằng cách phân tích các tín hiệu thị giác như quần áo, kiểu tóc và ngôn ngữ cơ thể.

Cả hai nền tảng đều sử dụng kết hợp nhận dạng khuôn mặt, quần áo và các thuộc tính nhận dạng khác, cũng như thông tin theo ngữ cảnh, để cải thiện độ chính xác khi nhận dạng từng người.

Điều đáng chú ý nữa là họ thực hiện việc này hoàn toàn mà không có sự cho phép của đối tượng.

Ví dụ, bạn có thể chụp ảnh một người thậm chí không có tài khoản Google, sau đó gắn nhãn khuôn mặt của họ trong Google Photos bằng tên của họ. Nhiều người dùng Google Photos đang hoạt động gắn nhãn hàng chục người trong danh sách ảnh của họ và hầu hết những người này đều có tài khoản Google, Google có thể khớp với ảnh của họ.

Thế giới nhận dạng mới

Lo lắng về nhận dạng khuôn mặt có xu hướng che khuất tình huống thực tế mà tất cả chúng ta đều gặp phải: Nhận dạng khuôn mặt hiện chỉ là một trong nhiều cách công nghệ mới có thể nhận dạng bạn.

Bạn có thể được nhận dạng thông qua dáng đi của mình (cách bạn đi bộ). Và camera giám sát hiện sử dụng phân tích video hỗ trợ AI để theo dõi hành vi, không chỉ khuôn mặt. Chúng có thể theo dõi bạn dựa trên quần áo, túi xách bạn mang theo và kiểu di chuyển của bạn, ghép lại đường đi của bạn qua thành phố hoặc sân vận động mà không cần phải quay rõ khuôn mặt bạn.

Sự thật là nhận dạng khuôn mặt chỉ là phần dễ thấy nhất của một hệ thống giám sát lớn hơn nhiều. Khi mối quan tâm của công chúng về nhận dạng khuôn mặt gây ra lệnh cấm hoặc hạn chế, chính phủ, công ty và các tổ chức khác chỉ cần tránh mối quan tâm đó bằng cách triển khai các công nghệ khác từ một danh mục tùy chọn lớn và ngày càng mở rộng.

Cho dù là chuyên gia CNTT, chuyên gia công nghệ thực thi pháp luật, chuyên gia bảo mật hay người ủng hộ quyền riêng tư, điều quan trọng là phải kết hợp các công nghệ nhận dạng mới vào suy nghĩ của mình và đối mặt với thực tế thì mới hiểu nhận dạng khuôn mặt chỉ là một trong nhiều công nghệ.