Gửi bình luận
Viện Chiến lược Phát triển Kinh tế số
Trong bối cảnh làn sóng chuyển đổi số lan rộng trên toàn cầu, các doanh nghiệp – đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) – đang đứng trước thời cơ lớn để bứt phá nếu biết tận dụng sức mạnh của công nghệ tài chính (Fintech).
Hội thảo Fintech 2025 với chủ đề “Chiến lược tài chính số cho doanh nghiệp”, diễn ra ngày 26/7 do Swinburne Vietnam tổ chức đã mang đến góc nhìn đa chiều và thực tiễn về việc ứng dụng tài chính số trong vận hành và ra quyết định chiến lược của doanh nghiệp.
Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Hữu Hiệu, Đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành FiinGroup nhấn mạnh, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên trọng liệu – nơi dữ liệu là "đạo". Doanh nghiệp nào càng hiểu và hành động theo dữ liệu, doanh nghiệp đó càng có cơ hội tồn tại và phát triển bền vững.
Tuy nhiên, một thực tế đáng báo động là phần lớn doanh nghiệp Việt Nam hiện nay mới chỉ khai thác chưa đến 5% dữ liệu sẵn có. Thậm chí, nhiều doanh nghiệp vẫn ra quyết định dựa trên cảm tính, kinh nghiệm chủ quan, thiếu nền tảng dữ liệu đáng tin cậy. Điều này dẫn đến tình trạng “tự kỷ nội sinh”, khiến doanh nghiệp tụt hậu và khó thích nghi trước biến động thị trường.
Để giải quyết tình trạng này, đại diện FiinGroup giới thiệu 7 quy tắc vàng trong khai thác dữ liệu, trong đó nhấn mạnh nguyên tắc 80:20 – tức 80% giá trị đến từ 20% dữ liệu nội bộ – hay nguyên tắc GIGO (“Garbage In, Garbage Out”) – dữ liệu đầu vào kém chất lượng chắc chắn dẫn đến kết quả sai lệch.
Một trong những thông điệp xuyên suốt là doanh nghiệp không cần đợi đến khi có “Big Data” hay những nền tảng AI đắt đỏ mới có thể tối ưu tài chính. Ông Hiệu chỉ ra rằng, chỉ cần đặt đúng câu hỏi cho dữ liệu sẵn có, doanh nghiệp đã có thể phát hiện rất nhiều vấn đề.
Đồng quan điểm, TS. Henry K. Lam, Giám đốc cao cấp phụ trách Fintech của Techcombank chia sẻ về quá trình “tiến hóa” trong ra quyết định tài chính. Theo ông, doanh nghiệp đang di chuyển từ quyết định bản năng, cảm tính, sang AI hỗ trợ và cuối cùng là AI-First – nơi hệ thống có thể tự đưa ra hành động tối ưu hóa mà không cần sự can thiệp thường xuyên của con người.
“Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần xây dựng một khuôn khổ gồm tư duy – kỹ năng – công cụ, trong đó lãnh đạo phải sẵn sàng đặt câu hỏi ‘AI có thể giúp gì cho quyết định này?’. Đồng thời, đội ngũ nhân sự cần được trang bị hiểu biết về dữ liệu, kỹ thuật tạo lệnh và đạo đức AI,” ông Lam nhấn mạnh.
Nhiều công cụ như Tableau, Google Vertex AI, Microsoft Copilot hay ChatGPT đang trở thành trợ lý đắc lực giúp doanh nghiệp SMEs nâng cao năng lực quản trị tài chính mà không tốn quá nhiều chi phí đầu tư ban đầu.
Ở góc nhìn thể chế, bà Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội đánh giá cao vai trò của Fintech trong việc hỗ trợ tài chính cho khu vực SMEs, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa. Cùng với đó, Fintech cũng góp phần hình thành hệ sinh thái tài chính số minh bạch, linh hoạt và thân thiện với người dùng, phù hợp với mục tiêu phát triển bền vững và bao trùm của Chính phủ.
Tuy nhiên, bà Chinh cũng nhấn mạnh, sự phát triển nhanh của Fintech đòi hỏi khuôn khổ pháp lý phải theo kịp để kiểm soát rủi ro, đảm bảo an toàn dữ liệu và bảo vệ người tiêu dùng.
Các chính sách nổi bật được bà Chinh đề cập gồm: Luật các tổ chức tín dụng sửa đổi 2024-2025, quy định về chia sẻ dữ liệu tín dụng, Open API, cho vay ngang hàng; Nghị định 94/2025 về thử nghiệm sandbox cho lĩnh vực ngân hàng – tài chính số; Nghị quyết 222/2025/QH15 về Trung tâm Tài chính Quốc tế (IFC), mở ra không gian pháp lý linh hoạt cho các mô hình Fintech thử nghiệm, đi kèm với chính sách miễn trừ trách nhiệm và hỗ trợ kinh phí.
Cuối cùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội khẳng định, Fintech là một xu thế tất yếu trong hành trình chuyển đổi số quốc gia. Việc chủ động thích ứng, kiến tạo thể chế phù hợp và thúc đẩy sự phối hợp đa ngành, đa lĩnh vực sẽ là yếu tố then chốt để Việt Nam tận dụng hiệu quả cơ hội mà Fintech mang lại, đồng thời kiểm soát tốt các rủi ro phát sinh.
TS. Hoàng Việt Hà, Giám đốc Swinburne Vietnam và Chủ tịch Hội thảo Fintech 2025 đưa kết luận, doanh nghiệp nào không thay đổi, doanh nghiệp đó sẽ bị thay thế. Tài chính số không còn là lựa chọn, mà là điều kiện sống còn.
Fintech không còn chỉ là công nghệ, mà là hệ sinh thái bao gồm dữ liệu, con người, chính sách và văn hóa doanh nghiệp. Sự kết hợp nhuần nhuyễn các yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp vượt qua giai đoạn khó khăn, tăng trưởng bền vững và vươn xa trong kỷ nguyên số.
