Ngày không tiền mặt năm 2024: Thúc đẩy thanh toán an toàn, bảo mật

Ngày 28/05, tại TP. HCM đã diễn ra buổi họp báo công bố chuỗi sự kiện "Ngày không tiền mặt 2024". Với chủ đề “Thúc đẩy phát triển thanh toán không tiền mặt an toàn”, Ban tổ chức là Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, báo Tuổi Trẻ, kỳ vọng tiếp tục truyền tải, lan tỏa thông điệp, giá trị tích cực của thanh toán không tiền mặt, góp phần định hình và củng cố thói quen, hành vi sử dụng các phương thức, phương tiện thanh toán không tiền mặt an toàn, tiện lợi, góp phần tạo nên chuyển biến rõ nét về hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt của người dân, doanh nghiệp và toàn nền kinh tế.

Theo thống kê của Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, tính đến hết năm 2023, Việt Nam có hơn 182 triệu tài khoản thanh toán cá nhân; đồng thời, có đến 87,08% người trưởng thành sở hữu tài khoản thanh toán; hơn 147 triệu thẻ ngân hàng đang lưu hành và 32,77 triệu ví điện tử đang hoạt động.

THANH TOÁN KHÔNG DÙNG TIỀN MẶT TĂNG TRƯỞNG TỐT

Theo ông Lê Anh Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước, những con số tăng trưởng cao, tích cực về thanh toán không dùng tiền mặt đã cho thấy sự phổ cập dịch vụ ngân hàng và thành công trong tạo lập, phát triển hệ sinh thái số.

Thống kê của Ngân hàng Nhà nước cho thấy số lượng giao dịch thanh toán qua kênh Internet và Mobile bình quân giai đoạn 2021 - 2023 lần lượt tăng trưởngở mức 52% và 103,3%; tăng trưởng về số lượng và giá trị thanh toán qua phương thức QR Code đạt hơn 170%.

Về mở tài khoản qua phương thức eKYC (Electronic Know Your Customer), 40 ngân hàng báo cáo đã triển khai chính thức với gần 35 triệu tài khoản thanh toán mở bằng eKYC đang hoạt động.

Về hợp tác quốc tế trong lĩnh vực thanh toán, lãnh đạo Vụ Thanh toán cho biết trong 2 năm qua Ngân hàng Nhà nước đã hợp tác với Ngân hàng Trung ương một số nước trong khu vực ASEAN như Thái Lan, Campuchia và Lào triển khai thử nghiệm các kết nối thanh toán song phương qua mã QR Code nhằm thúc đẩy thanh toán bán lẻ xuyên biên giới qua mã QR code giữa Việt Nam và các nước.

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước đã nghiên cứu, tham mưu trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền một số chính sách, quy định tạo thuận lợi cho phát triển thanh toán không dùng tiền mặt như Luật Phòng, chống rửa tiền, Luật các Tổ chức tín dụng 2024, Nghị định 52 của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt như, có hiệu lực thi hành từ 1/7/2024.

Ngân hàng Nhà nước cũng đã nghiên cứu, ban hành nhiều chính sách để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Mới nhất là Quyết định 2345 về các giải pháp về an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng theo hướng cân đối giữa xác thực khách hàng mạnh và trải nghiệm khách hàng xuyên suốt…

Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước đã thành lập Tổ công tác và Ban hành Kế hoạch 01 của ngành Ngân hàng triển khai Đề án 06. Hạ tầng phục vụ thanh toán không dùng tiền mặt liên tục được quan tâm đầu tư nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng tiện ích, nâng cao năng lực xử lý.

“Từ đó, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt đã phục vụ tốt nhu cầu của các thành viên hệ thống và qua đó đáp ứng tốt nhu cầu và kỳ vọng ngày càng cao của người dùng, doanh nghiệp đối với các sản phẩm, dịch vụ ngành ngân hàng”, ông Dũng chia sẻ.

Một trong những con số minh chứng cho nhận định này như số lượng giao dịch qua hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng giai đoạn 2021-2023 tăng bình quân hơn 23,5%/năm và xử lý giá trị thanh toán bình quân 830 nghìn tỷ đồng/ngày.

Bên cạnh đó, số lượng giao dịch qua hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử tăng bình quân hơn 145,8%/năm và bình quân xử lý khối lượng thanh toán giao động từ 20 đến 25 triệu giao dịch/ngày.

TẬP TRUNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ AN TOÀN VÀ BẢO MẬT

Theo ông Trần Xuân Toàn, Phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ, hiện nay, song song với sự phát triển nhanh của hoạt động thanh toán và công nghệ thanh toán, cũng dẫn đến phát sinh những vấn đề bảo mật, an ninh an toàn. Rất nhiều bài báo, video clip, câu chuyện podcast chia sẻ những câu chuyện về chiếm quyền tài khoản, hack tài khoản cá nhân, chiếm đoạt tiền của người dân... "Những câu chuyện này đã phần nào đó khiến người dân hoang mang, lo ngại khi thanh toán không dùng tiền mặt”, lãnh đạo báo Tuổi trẻ cho biết.

Để đảm bảo an toàn, an ninh mạng cho hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, Ngân hàng nhà nước đã thường xuyên có các văn bản chỉ đạo toàn ngành về tăng cường đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động thanh toán, trong đó yêu cầu các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán rà soát quy trình, quy định nội bộ.

Đồng thời, ưu tiên áp dụng mở tài khoản thanh toán/ví điện tử bằng phương tiện điện tử (eKYC) đối với khách hàng sử dụng Căn cước công dân gắn chip. Tăng cường công tác quản lý rủi ro, thực hiện hậu kiểm 100% đối với các tài khoản/ví điện tử mở bằng eKYC…

Ngoài ra, Ngân hành Nhà nước cũng đã phối hợp với Bộ Công an tổ chức kiểm tra về an toàn hệ thống thông tin và hoạt động mở, sử dụng tài khoản thanh toán tại nhiều tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán. Ngân hành Nhà nước cũng thường xuyên chỉ đạo các đơn vị trong ngành ngân hàng làm tốt công tác truyền thông để nâng cao nhận thức về an toàn thông tin, phòng chống lừa đảo, gian lận thanh toán cho toàn thể cán bộ ngành ngân hàng và khách hàng.

Bên cạnh đó, ngành ngân hàng đã và đang tích cực phối hợp với Bộ Công an triển khai Đề án 06 ứng dụng dữ liệu dân cư phục vụ cho công tác làm sạch dữ liệu, xác minh thông tin khách hàng thông qua Căn cước công dân gắn chip, tài khoản VneID và hỗ trợ trong việc cung ứng sản phẩm, dịch vụ ngân hàng.