Gửi bình luận
Viện Chiến lược Phát triển Kinh tế số
Dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và dự án Luật Công nghiệp công nghệ số là hai dự án luật rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay của đất nước ta nên tinh thần phải thay đổi tư duy, bởi tư duy là nguồn lực, là tầm nhìn, là động lực…
Trong chương trình kỳ họp thứ 8, sáng 23/11, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp và dự án Luật Công nghiệp công nghệ số.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tham gia thảo luận tại tổ 8, gồm đại biểu Quốc hội các địa phương Vĩnh Long, Điện Biên, Kon Tum, Cần Thơ.
Phát biểu tại buổi thảo luận tổ, Thủ tướng Chính phủ nêu rõ 2 dự án luật này rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay của đất nước ta nên tinh thần phải thay đổi tư duy, bởi tư duy là nguồn lực, là tầm nhìn, là động lực.
Trong quá trình đó, các cơ chế chính sách pháp luật phải quy định rõ ràng cái nào đúng mà làm, cái nào sai mà tránh, từ đó khuyến khích đổi mới sáng tạo. Đổi mới để bay cao, sáng tạo mới vươn xa, hội nhập mới phát triển.
Người đứng đầu Chính phủ cho biết, Việt Nam là nước đang phát triển, kinh tế đang chuyển đổi, quy mô nền kinh tế còn khiêm tốn, độ mở nền kinh tế lại cao nên rất phải có cơ chế, chính sách thông minh để huy động nguồn lực từ Nhà nước, nhân dân, xã hội, nước ngoài… Đây là nội dung hết sức quan trọng để thúc đẩy phát triển nền kinh tế trong giai đoạn tới.
Thủ tướng chỉ rõ kỷ nguyên mới như Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh là xây dựng đất nước giàu mạnh, hùng cường và thịnh vượng, nhân dân hạnh phúc, ấm no.
Điều đó đòi hỏi phải đổi mới tư duy, cách nghĩ, cách làm, vận hành, quản lý và dựa trên tổng kết thực tiễn; cái gì được phải phát huy, chưa được sửa ngay, vướng mắc phải tháo gỡ, thách thức phải vượt qua thì đất nước mới phát triển, Thủ tướng nói.
Thủ tướng cũng lưu ý, đổi mới tư duy hay đổi mới sáng tạo, hội nhập cũng phải căn cứ điều kiện, hoàn cảnh cụ thể đất nước. Huy động nguồn lực cần bắt nguồn nội lực là con người, thiên nhiên, truyền thống lịch sử văn hóa. Nội lực đó phát huy từ cơ chế, chính sách, nên cơ chế, chính sách được ban hành đúng trong hoàn cảnh cụ thể, xu thế thì nhân đôi, nhân ba sức mạnh, làm chuyển đổi trạng thái, xoay chuyển tình thế.
Góp ý về dự Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Thủ tướng cho rằng mô hình quản lý doanh nghiệp Nhà nước có nhiều và mỗi mô hình trong mỗi giai đoạn có yếu tố lịch sử và hoàn thành yêu cầu đặt ra trong từng bối cảnh, giai đoạn.
Song mô hình hiện tại chưa ổn định và điều này cũng hiểu được do đất nước đang trong quá trình phát triển, nền kinh tế đang trong quá trình chuyển đổi, quy mô nền kinh tế còn nhỏ.
Do đó, trong quá trình làm, nghiên cứu mở rộng dần với tinh thần không cầu toàn, không nóng vội, “cái gì được thì giữ, cái gì không được thì loại.
Người đứng đầu Chính phủ cũng chia sẻ suy nghĩ hoạt động doanh nghiệp phải theo quy luật thị trường, giá trị, cung cầu và cạnh tranh, không thể can thiệp bằng các biện pháp hành chính. “Nên tuân thủ quản lý các doanh nghiệp theo cơ chế thị trường, hội nhập quốc tế, phù hợp điều kiện Việt Nam", Thủ tướng nhấn mạnh.
Về kế hoạch kinh doanh thì giao cho hội đồng quản trị chịu trách nhiệm quyết định, làm sao bảo toàn và phát triển vốn, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Chính phủ, cơ quan quản lý chỉ nên có công cụ để định hướng, kiểm tra, giám sát và công cụ đó phải rõ để người ta sáng tạo.
Thủ tướng đề nghị luật phải mạnh dạn phân cấp, phân quyền. Trong đó, đầu tư công theo luật đầu tư công còn vốn của tập đoàn, doanh nghiệp đầu tư vào đâu thì Hội đồng quản trị quyết định và chịu trách nhiệm chứ không phải đi xin cấp hành chính.
“Thời gian, trí tuệ, quyết định kịp thời, đúng lúc là yếu tố quyết định cho thành công. Thủ tướng nhấn mạnh cần “phân cấp mạnh, quy định trong luật cho rõ cái gì được làm và không được làm để họ sáng tạo.
Với Luật Công nghiệp công nghiệp số, Thủ tướng nhấn mạnh khi tình hình thay đổi, nhiệm vụ thay đổi thì phương thức quản lý, tổ chức cũng phải thay đổi. Pháp luật về công nghệ thông tin trước đây chưa bao gồm các khái niệm mới như chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây và Internet vạn vật.
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, đặc biệt là AI, đòi hỏi một khung pháp lý rõ ràng để vừa thúc đẩy, vừa quản lý hiệu quả.
Trong bối cảnh đó, việc ban hành Luật Công nghiệp công nghệ số là cần thiết, bởi chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong phát triển của giai đoạn mới và phải có luật để quản lý.
Chia sẻ về tư duy sửa đổi pháp luật nhanh chóng để cập nhật theo bối cảnh thực tiễn, Thủ tướng nhấn mạnh, việc xây dựng và sửa đổi pháp luật được thực hiện trên cơ sở tổng kết thực tiễn và nhận thức trong hiện tại, khi nhận thức thay đổi, có vấn đề mới phát sinh trong thực tiễn thì việc tiếp tục sửa đổi pháp luật cho phù hợp là cần thiết.
Trong quá trình ban hành luật còn vận động thì vừa làm, vừa rút kinh nghiệm mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội, nhưng phải làm. “Trí tuệ nhân tạo bây giờ khác lắm, và rõ ràng ta thấy đời thực như thế nào thì đời ảo như thế”, Thủ tướng nói và đặt vấn đề, thực tế Việt Nam vẫn giao dịch tiền Bitcoin, tại sao không đưa vào quản lý?
Cũng theo Người đứng đầu Chính phủ, muốn phát triển cần có chính sách ưu đãi. Người đứng đầu Chính phủ cho rằng “muốn chạy nhanh, chạy xa, muốn đi trước đón đầu, phải đi vào các công nghệ mới này”. Bên cạnh cái động lực tăng trưởng truyền thống (là đầu tư, tiêu dùng, xuất khẩu), làm mới các động lực này thì phải thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ.
Để thúc đẩy phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức, phát triển lĩnh vực chip bán dẫn, cần có những ưu đãi đặc biệt về đất đai, nguồn cung cấp nước sạch, điện năng, cơ sở hạ tầng và tài chính…
Trong đó, ưu đãi về tài chính là một cách thức thu hút nhà đầu tư, các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của thế giới mở rộng hoạt động sản xuất chip tại Việt Nam, tạo cơ hội tiếp cận và chuyển giao công nghệ.
Cùng với ưu đãi, cần có những hỗ trợ phù hợp để tận dụng tốt ưu thế địa lý, đảm bảo sức thuyết phục với các nhà đầu tư, doanh nghiệp lớn. Đồng thời, việc thu hút doanh nghiệp lớn phải tính toán kỹ lưỡng lợi ích quốc gia trên tinh thần lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Phải lấy lợi ích tổng thể, lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết.
Đối với thử nghiệm có kiểm soát, Thủ tướng nêu quan điểm, nếu cứ giữ vòng an toàn của mình thì không gian sáng tạo sẽ hạn chế. Dự thảo đưa ra quy định kiểm soát đối tượng và phạm vi nhưng theo Thủ tướng, kiểm soát về thời gian mới là điều quan trọng. Phạm vi và đối tượng nên mở ra không gian sáng tạo.
Bên cạnh đó, Thủ tướng đề nghị luật chỉ quy định khung, nguyên tắc, còn lại giao cho Chính phủ, các bộ ngành, địa phương quy định để mở rộng không gian sáng tạo, nâng cao hiệu quả quản lý...
