Trong nền kinh tế số, nhiều mô hình kinh doanh mới sẽ ra đời, tồn tại song song để cạnh tranh, hỗ trợ hoặc thậm chí xóa sổ những mô hình kinh doanh truyền thống, dựa trên những ưu thế về chi phí, hiệu quả, hiệu lực và trải nghiệm khách hàng vượt trội nhờ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT).
Một trong số đó là các ngân hàng số (NHS) với phương thức cung cấp các dịch vụ NH chi phí rẻ và thời gian ngắn, cạnh tranh sòng phẳng với các NH truyền thống. Đó cũng là động lực thúc đẩy đổi mới trong toàn bộ hệ thống tài chính.
Xu thế tất yếu của NHS
Một số quốc gia đã luật hóa khái niệm NHS. Có thể định nghĩa một cách ngắn gọn: NHS là tổ chức được cấp phép cung cấp các sản phẩm, dịch vụ NH như nhận tiền gửi, cho vay, đầu tư thông qua các nền tảng số. Điểm khác biệt quan trọng nhất giữa NHS và NH truyền thống là cùng các sản phẩm, dịch vụ tài chính đó, NH truyền thống thực hiện cung cấp thông qua các kênh truyền thống như các đại lý, tư vấn, giao dịch viên hay tổng đài, còn NHS thực hiện hoàn toàn trên nền tảng số.
NHS có 4 đặc điểm nổi bật: (1) Cấu trúc số khi mọi hoạt động chính của NHS được thực hiện trên các nền tảng số; (2) Vận hành trên nền tảng thông tin với dữ liệu là nguồn lực đầu vào quan trọng nhất; (3) NH chủ động đưa ra các giải pháp về tài chính cho khách hàng dựa trên tình hình tài chính của khách hàng, nhờ công nghệ internet vạn vật (Internet of things), dữ liệu lớn (Big data) hay trí tuệ nhân tạo (AI); (4) Khách hàng là trung tâm khi biến NHS trở thành phần không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật của khách hàng.
NHS có vai trò mang dịch vụ tài chính tới những khu vực khách hàng không đủ điều kiện hoặc không có khả năng tiếp cận với các NH truyền thống, khi khoảng cách địa lý đã bị xóa bỏ và với việc mạng internet hầu như đã phủ sóng khắp nơi. NHS thúc đẩy sự phát triển của ngành NH trước sự phát triển vượt bậc của công nghệ và sự xuất hiện đầy thách thức của các công ty fintech.
Kinh tế số đã được Đảng ta nhận thức là vấn đề mang tính cốt lõi, đem đến cả cơ hội và thách thức cho phát triển kinh tế, đã quyết tâm đưa kinh tế số Việt Nam trở thành động lực tăng trưởng. NHS có thể được hiểu là sự giao thoa của fintech và NH.
NH và Fintech tương lai sẽ không còn là đối thủ mà là đối tác khi chuyển sang NH số.
Khi đứng trên quan điểm vận hành, NHS có thể coi là fintech cung cấp các sản phẩm NH. Còn đứng trên quan điểm sản phẩm, NHS hoạt động trên nền tảng số. Do đó, NHS có thể là hệ quả của sự mở rộng của một fintech hay một NH đang hoạt động, hoặc cũng có thể xuất hiện độc lập.
NHS bổ sung các sản phẩm, dịch vụ tài chính của fintech
NHS có thể phát triển lên từ các NH truyền thống đang thống trị ngành NH toàn cầu với khối tài sản khổng lồ và nền tảng khách hàng rộng lớn. Còn mô hình NHS xuất phát từ fintech được thành lập từ sự mở rộng của các fintech, hay nói cách khác các fintech được phép cung cấp các dịch vụ, sản phẩm NH.
Ở hầu hết quốc gia, các fintech xuất hiện đầu tiên ở lĩnh vực tài chính như thanh toán, chuyển tiền, dịch vụ ví điện tử… Nhưng khi càng có nhiều fintech xuất hiện, các fintech buộc phải chuyển hướng kinh doanh sang những lĩnh vực khác có tiềm năng hơn, là cung ứng dịch vụ NH, chủ yếu cho các đối tượng khó tiếp cận với các dịch vụ NH truyền thống.
Các NHS được xây dựng bởi các fintech có lợi thế về công nghệ và đội ngũ nhân viên trình độ cao, có kinh nghiệm trong vận hành các dịch vụ tài chính trên nền tảng số. Trên môi trường số, công ty fintech có thể phát triển những sản phẩm mới trên nền tảng công nghệ sẵn có không tốn quá nhiều chi phí.
Các công ty fintech còn có ưu thế hơn ở khả năng bảo mật thông tin khách hàng, sức kháng cự tốt hơn đối với các cuộc tấn công mạng, khiến niềm tin vào tính an toàn của nó trong mắt khách hàng được nâng cao.
Điểm khác biệt nhất của NHS xuất phát từ fintech, là việc hoạt động trong hệ sinh thái công nghệ do các fintech thiết lập. Đây chính là bằng chứng về hiệu quả của hiệu ứng mạng lưới trong kinh tế số. Các fintech không hoạt động đơn lẻ hay giới hạn trong vài sản phẩm nhất định, mà luôn tìm cách tăng độ bao phủ tới nhiều sản phẩm dịch vụ nhất.
Thí dụ, ví Momo cung cấp các giải pháp chuyển tiền, thanh toán hàng hóa, dịch vụ, nạp thẻ điện thoại, xổ số, quyên góp từ thiện… Dịch vụ NH được tích hợp sẽ trở thành một phần của hệ sinh thái, hiện diện trong việc tăng cường bán chéo sản phẩm giữa các cấu phần của hệ sinh thái, đem lại sự tiện lợi chung cho khách hàng khi sử dụng một mạng lưới ứng dụng trên cùng nền tảng duy nhất.
NHS sẽ đem lại giải pháp bổ sung cho các dịch vụ tài chính fintech đang cung cấp, nhằm hoàn thiện chuỗi cung ứng các sản phẩm, dịch vụ tài chính, NH từ đầu tới cuối cho khách hàng.
Cần khung khổ pháp lý cho hoạt động NHS
Để phát triển mô hình NHS ở Việt Nam, rất cần một khung khổ pháp lý làm cơ sở pháp lý cho hoạt động NHS. Đó có thể là việc cấp giấy phép hoạt động NHS vào cơ chế thử nghiệm sandbox để có những kết quả bước đầu phục vụ triển khai trong thực tế.
Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật NHNN và Luật Các TCTD quy định rõ các hoạt động NH trên không gian mạng thuộc phạm vi quản lý của NHNN, những dịch vụ các TCTD được phép thực hiện trong từng thời kỳ, và cơ chế giám sát đảm bảo an toàn hệ thống với những giao dịch trên nền tảng số.
Sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản quy định về hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử, để tạo tiền đề cho các hoạt động cho vay hoàn toàn trên nền tảng số và các thủ tục pháp lý liên quan. Ban hành quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, tạo điều kiện cho các cơ quan quản lý nhà nước giám sát việc thực hiện truy cập, xử lý và lưu trữ thông tin cá nhân đối với hoạt động của NHS.
Bên cạnh đó, sớm xây dựng được quy tắc chia sẻ dữ liệu khách hàng để xác định được những dữ liệu có thể chia sẻ, dữ liệu không thể chia sẻ và những dữ liệu cần sự đồng ý của khách hàng để chia sẻ, hướng tới NH mở (Open Banking) trong dài hạn.
Đẩy nhanh hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời ban hành cơ chế cho các NH, tổ chức, doanh nghiệp chia sẻ, tiếp cận dữ liệu, phát triển hệ sinh thái người dùng.
Từ đó làm cơ sở phát triển định danh điện tử đối với công dân, tiến tới định danh trực tuyến theo nguyên tắc phân quyền truy cập theo chức năng quản lý nhà nước, để từng bước số hóa giao dịch điện tử của người dân, góp phần xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư toàn diện nhất.
Mô hình NHS khá khả thi đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, từ việc mở rộng hoạt động của fintech sang lĩnh vực NH và thành lập NHS (neo-bank) nằm trong hệ sinh thái công nghệ của mình.
Mô hình NHS khá khả thi đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, từ việc mở rộng hoạt động của fintech sang lĩnh vực NH và thành lập NHS (neo-bank) nằm trong hệ sinh thái công nghệ của mình.
Sự phát triển gần đây trong lĩnh vực CNTT đã trao quyền cho khách hàng và dẫn đến sự thay đổi cơ bản trong hành vi của khách hàng được thúc đẩy bởi những cư dân số (Palfrey & Gasser, 2016), gây ảnh hưởng đến các mô hình kinh doanh hiện có và dẫn đến những kỳ vọng khác nhau của các nhà cung cấp dịch vụ tài chính.
Bình luận của bạn đã được gửi và sẽ hiển thị sau khi được duyệt bởi ban biên tập.
Ban biên tập giữ quyền biên tập nội dung bình luận để phù hợp với qui định nội dung của Báo.
Trước áp lực ngày càng gia tăng từ biến đổi khí hậu toàn cầu, việc giảm phát thải khí nhà kính đã trở thành ưu tiên hàng đầu của mọi quốc gia. Với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển các dự án carbon, không chỉ góp phần thực hiện cam kết quốc tế, mà còn thúc đẩy tăng trưởng xanh một cách bền vững. Trong đó, mô hình kinh tế tuần hoàn, đặc biệt trong lĩnh vực xử lý chất thải, đang nổi lên như một hướng đi chiến lược.
(KTSG Online) - Dòng tiền chảy sâu vào bất động sản và chứng khoán mang lại cơ sở tăng trưởng cao hơn và cơ hội tái cấu trúc hoạt động, nhưng cũng kèm theo những rủi ro.
Tài sản số đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam với mức độ phổ cập thuộc nhóm cao nhất thế giới. Trước thực tế đó, Nhà nước đang từng bước xây dựng khung pháp lý và chính sách thuế bước đầu nhằm quản lý hiệu quả và khai thác tiềm năng kinh tế của thị trường này.
Cải cách thể chế thành công là kết quả của quyết tâm chính trị mạnh mẽ, lựa chọn đúng điểm đột phá, thiết kế luật minh bạch, thực thi nghiêm minh và nhận được sự đồng thuận rộng rãi của xã hội, của người dân và doanh nghiệp.
Bỏ room tín dụng, tăng cung ứng vốn cho nền kinh tế, song phải kiểm soát được lạm phát, kiểm soát cho vay các lĩnh vực rủi ro; giảm lãi suất, song phải “ghìm” được tỷ giá… Rất nhiều bài toán khó đang đặt ra với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vào lúc này.
Dự thảo Luật Chuyển đổi số, Bộ Khoa học và Công nghệ đề xuất quy định về trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý hệ thống trí tuệ nhân tạo (AI).
Trước áp lực ngày càng gia tăng từ biến đổi khí hậu toàn cầu, việc giảm phát thải khí nhà kính đã trở thành ưu tiên hàng đầu của mọi quốc gia. Với cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) vào năm 2050, Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển các dự án carbon, không chỉ góp phần thực hiện cam kết quốc tế, mà còn thúc đẩy tăng trưởng xanh một cách bền vững. Trong đó, mô hình kinh tế tuần hoàn, đặc biệt trong lĩnh vực xử lý chất thải, đang nổi lên như một hướng đi chiến lược.
(KTSG Online) - Dòng tiền chảy sâu vào bất động sản và chứng khoán mang lại cơ sở tăng trưởng cao hơn và cơ hội tái cấu trúc hoạt động, nhưng cũng kèm theo những rủi ro.
Tài sản số đang phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam với mức độ phổ cập thuộc nhóm cao nhất thế giới. Trước thực tế đó, Nhà nước đang từng bước xây dựng khung pháp lý và chính sách thuế bước đầu nhằm quản lý hiệu quả và khai thác tiềm năng kinh tế của thị trường này.
Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Đà Nẵng sẽ thử nghiệm có kiểm soát một số mô hình mới như tài sản số, tiền số, thanh toán và chuyển tiền kỹ thuật số, thành lập các sàn giao dịch và nền tảng giao dịch mới. Trung tâm tại TPHCM tập trung phát triển thị trường vốn gắn với dịch vụ quản lý tài sản, quản lý quỹ, bảo hiểm, sản phẩm tài chính và phái sinh tài chính.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 133/CĐ-TTg ngày 12/8/2025 về việc đẩy mạnh thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025.
Cải cách thể chế thành công là kết quả của quyết tâm chính trị mạnh mẽ, lựa chọn đúng điểm đột phá, thiết kế luật minh bạch, thực thi nghiêm minh và nhận được sự đồng thuận rộng rãi của xã hội, của người dân và doanh nghiệp.
Bỏ room tín dụng, tăng cung ứng vốn cho nền kinh tế, song phải kiểm soát được lạm phát, kiểm soát cho vay các lĩnh vực rủi ro; giảm lãi suất, song phải “ghìm” được tỷ giá… Rất nhiều bài toán khó đang đặt ra với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vào lúc này.
Tại Việt Nam, tiền mã hóa chưa được công nhận chính thức, nhưng vẫn là kênh đầu tư hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư trong nước, vì thế, cần hoàn thiện khung pháp lý.
Những công ty cung cấp hệ thống giao tiếp người dùng chatbot AI - trí tuệ nhân tạo lớn đang chuyển sang việc kiếm tiền bằng những chiêu trò mờ ám, thiếu minh bạch. Dưới đây là những điều người dùng cần biết.
Sự thay đổi trong chính sách thương mại và thuế đối ứng của Hoa Kỳ đang thúc đẩy Việt Nam xem xét lại chiến lược xuất khẩu, đồng thời mở ra cơ hội để đổi mới, nâng cao hiệu quả và tăng cường năng lực cạnh tranh dài hạn thông qua cải cách chủ động.
TP.HCM kiến nghị miễn thuế thu nhập cá nhân 10 năm cho chuyên gia, áp dụng “luồng xanh” thủ tục đối với nhà máy sản xuất chip và trung tâm dữ liệu lớn để phát triển ngành bán dẫn.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn vừa ký Quyết định số 1654/QĐ-TTg ngày 4/8/2025 phê duyệt Nhiệm vụ lập Điều chỉnh Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
KOL (Key Opinion Leaders) - những người có ảnh hưởng lớn trên mạng xã hội hoặc trong cộng đồng, không chỉ ảnh hưởng trong lĩnh vực quảng cáo truyền thông, mà còn có khả năng định hình dư luận, dẫn dắt lối sống và nhận thức của cộng đồng...
Chiều 2/8, Đoàn công tác của UBND thành phố Đà Nẵng đã đến thăm và làm việc với Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA). Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Đà Nẵng Hồ Kỳ Minh dẫn đầu đoàn công tác với sự tham gia của lãnh đạo các sở, ngành thuộc thành phố.
Giữa những biến động của trật tự thương mại toàn cầu, quyết định của Mỹ trong việc siết chặt thuế nhập khẩu đang tái định hình lại chuỗi cung ứng quốc tế. Trong bối cảnh đó, Việt Nam với lợi thế địa chiến lược, mạng lưới hiệp định thương mại sâu rộng và môi trường chính trị - kinh tế ổn định đang nổi lên như một điểm đến thay thế hấp dẫn cho các nhà đầu tư toàn cầu.
Năm 2025, Chính phủ điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng GDP lên mức 8,3-8,5%, đặt ra yêu cầu cao hơn đối với việc huy động và phân bổ nguồn lực cho nền kinh tế. Bám sát Nghị quyết của Quốc hội và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, NHNN Việt Nam đã điều hành chính sách tiền tệ một cách chủ động, linh hoạt, phối hợp hài hòa với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác, góp phần kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm các cân đối lớn.
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, PGS.TS. Trần Đình Phong cho biết Việt Nam được đánh giá cao về tiềm năng điện gió, mặt trời, địa nhiệt, trong đó có tiềm năng chuyển hóa một phần các năng lượng tái tạo này thành nhiên liệu hydro xanh...
