Trong nền kinh tế số, nhiều mô hình kinh doanh mới sẽ ra đời, tồn tại song song để cạnh tranh, hỗ trợ hoặc thậm chí xóa sổ những mô hình kinh doanh truyền thống, dựa trên những ưu thế về chi phí, hiệu quả, hiệu lực và trải nghiệm khách hàng vượt trội nhờ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT).
Một trong số đó là các ngân hàng số (NHS) với phương thức cung cấp các dịch vụ NH chi phí rẻ và thời gian ngắn, cạnh tranh sòng phẳng với các NH truyền thống. Đó cũng là động lực thúc đẩy đổi mới trong toàn bộ hệ thống tài chính.
Xu thế tất yếu của NHS
Một số quốc gia đã luật hóa khái niệm NHS. Có thể định nghĩa một cách ngắn gọn: NHS là tổ chức được cấp phép cung cấp các sản phẩm, dịch vụ NH như nhận tiền gửi, cho vay, đầu tư thông qua các nền tảng số. Điểm khác biệt quan trọng nhất giữa NHS và NH truyền thống là cùng các sản phẩm, dịch vụ tài chính đó, NH truyền thống thực hiện cung cấp thông qua các kênh truyền thống như các đại lý, tư vấn, giao dịch viên hay tổng đài, còn NHS thực hiện hoàn toàn trên nền tảng số.
NHS có 4 đặc điểm nổi bật: (1) Cấu trúc số khi mọi hoạt động chính của NHS được thực hiện trên các nền tảng số; (2) Vận hành trên nền tảng thông tin với dữ liệu là nguồn lực đầu vào quan trọng nhất; (3) NH chủ động đưa ra các giải pháp về tài chính cho khách hàng dựa trên tình hình tài chính của khách hàng, nhờ công nghệ internet vạn vật (Internet of things), dữ liệu lớn (Big data) hay trí tuệ nhân tạo (AI); (4) Khách hàng là trung tâm khi biến NHS trở thành phần không thể thiếu trong cuộc sống thường nhật của khách hàng.
NHS có vai trò mang dịch vụ tài chính tới những khu vực khách hàng không đủ điều kiện hoặc không có khả năng tiếp cận với các NH truyền thống, khi khoảng cách địa lý đã bị xóa bỏ và với việc mạng internet hầu như đã phủ sóng khắp nơi. NHS thúc đẩy sự phát triển của ngành NH trước sự phát triển vượt bậc của công nghệ và sự xuất hiện đầy thách thức của các công ty fintech.
Kinh tế số đã được Đảng ta nhận thức là vấn đề mang tính cốt lõi, đem đến cả cơ hội và thách thức cho phát triển kinh tế, đã quyết tâm đưa kinh tế số Việt Nam trở thành động lực tăng trưởng. NHS có thể được hiểu là sự giao thoa của fintech và NH.
NH và Fintech tương lai sẽ không còn là đối thủ mà là đối tác khi chuyển sang NH số.
Khi đứng trên quan điểm vận hành, NHS có thể coi là fintech cung cấp các sản phẩm NH. Còn đứng trên quan điểm sản phẩm, NHS hoạt động trên nền tảng số. Do đó, NHS có thể là hệ quả của sự mở rộng của một fintech hay một NH đang hoạt động, hoặc cũng có thể xuất hiện độc lập.
NHS bổ sung các sản phẩm, dịch vụ tài chính của fintech
NHS có thể phát triển lên từ các NH truyền thống đang thống trị ngành NH toàn cầu với khối tài sản khổng lồ và nền tảng khách hàng rộng lớn. Còn mô hình NHS xuất phát từ fintech được thành lập từ sự mở rộng của các fintech, hay nói cách khác các fintech được phép cung cấp các dịch vụ, sản phẩm NH.
Ở hầu hết quốc gia, các fintech xuất hiện đầu tiên ở lĩnh vực tài chính như thanh toán, chuyển tiền, dịch vụ ví điện tử… Nhưng khi càng có nhiều fintech xuất hiện, các fintech buộc phải chuyển hướng kinh doanh sang những lĩnh vực khác có tiềm năng hơn, là cung ứng dịch vụ NH, chủ yếu cho các đối tượng khó tiếp cận với các dịch vụ NH truyền thống.
Các NHS được xây dựng bởi các fintech có lợi thế về công nghệ và đội ngũ nhân viên trình độ cao, có kinh nghiệm trong vận hành các dịch vụ tài chính trên nền tảng số. Trên môi trường số, công ty fintech có thể phát triển những sản phẩm mới trên nền tảng công nghệ sẵn có không tốn quá nhiều chi phí.
Các công ty fintech còn có ưu thế hơn ở khả năng bảo mật thông tin khách hàng, sức kháng cự tốt hơn đối với các cuộc tấn công mạng, khiến niềm tin vào tính an toàn của nó trong mắt khách hàng được nâng cao.
Điểm khác biệt nhất của NHS xuất phát từ fintech, là việc hoạt động trong hệ sinh thái công nghệ do các fintech thiết lập. Đây chính là bằng chứng về hiệu quả của hiệu ứng mạng lưới trong kinh tế số. Các fintech không hoạt động đơn lẻ hay giới hạn trong vài sản phẩm nhất định, mà luôn tìm cách tăng độ bao phủ tới nhiều sản phẩm dịch vụ nhất.
Thí dụ, ví Momo cung cấp các giải pháp chuyển tiền, thanh toán hàng hóa, dịch vụ, nạp thẻ điện thoại, xổ số, quyên góp từ thiện… Dịch vụ NH được tích hợp sẽ trở thành một phần của hệ sinh thái, hiện diện trong việc tăng cường bán chéo sản phẩm giữa các cấu phần của hệ sinh thái, đem lại sự tiện lợi chung cho khách hàng khi sử dụng một mạng lưới ứng dụng trên cùng nền tảng duy nhất.
NHS sẽ đem lại giải pháp bổ sung cho các dịch vụ tài chính fintech đang cung cấp, nhằm hoàn thiện chuỗi cung ứng các sản phẩm, dịch vụ tài chính, NH từ đầu tới cuối cho khách hàng.
Cần khung khổ pháp lý cho hoạt động NHS
Để phát triển mô hình NHS ở Việt Nam, rất cần một khung khổ pháp lý làm cơ sở pháp lý cho hoạt động NHS. Đó có thể là việc cấp giấy phép hoạt động NHS vào cơ chế thử nghiệm sandbox để có những kết quả bước đầu phục vụ triển khai trong thực tế.
Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung Luật NHNN và Luật Các TCTD quy định rõ các hoạt động NH trên không gian mạng thuộc phạm vi quản lý của NHNN, những dịch vụ các TCTD được phép thực hiện trong từng thời kỳ, và cơ chế giám sát đảm bảo an toàn hệ thống với những giao dịch trên nền tảng số.
Sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản quy định về hoạt động cho vay bằng phương tiện điện tử, để tạo tiền đề cho các hoạt động cho vay hoàn toàn trên nền tảng số và các thủ tục pháp lý liên quan. Ban hành quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, tạo điều kiện cho các cơ quan quản lý nhà nước giám sát việc thực hiện truy cập, xử lý và lưu trữ thông tin cá nhân đối với hoạt động của NHS.
Bên cạnh đó, sớm xây dựng được quy tắc chia sẻ dữ liệu khách hàng để xác định được những dữ liệu có thể chia sẻ, dữ liệu không thể chia sẻ và những dữ liệu cần sự đồng ý của khách hàng để chia sẻ, hướng tới NH mở (Open Banking) trong dài hạn.
Đẩy nhanh hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời ban hành cơ chế cho các NH, tổ chức, doanh nghiệp chia sẻ, tiếp cận dữ liệu, phát triển hệ sinh thái người dùng.
Từ đó làm cơ sở phát triển định danh điện tử đối với công dân, tiến tới định danh trực tuyến theo nguyên tắc phân quyền truy cập theo chức năng quản lý nhà nước, để từng bước số hóa giao dịch điện tử của người dân, góp phần xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư toàn diện nhất.
Mô hình NHS khá khả thi đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, từ việc mở rộng hoạt động của fintech sang lĩnh vực NH và thành lập NHS (neo-bank) nằm trong hệ sinh thái công nghệ của mình.
Mô hình NHS khá khả thi đối với các quốc gia đang phát triển như Việt Nam, từ việc mở rộng hoạt động của fintech sang lĩnh vực NH và thành lập NHS (neo-bank) nằm trong hệ sinh thái công nghệ của mình.
Sự phát triển gần đây trong lĩnh vực CNTT đã trao quyền cho khách hàng và dẫn đến sự thay đổi cơ bản trong hành vi của khách hàng được thúc đẩy bởi những cư dân số (Palfrey & Gasser, 2016), gây ảnh hưởng đến các mô hình kinh doanh hiện có và dẫn đến những kỳ vọng khác nhau của các nhà cung cấp dịch vụ tài chính.
Bình luận của bạn đã được gửi và sẽ hiển thị sau khi được duyệt bởi ban biên tập.
Ban biên tập giữ quyền biên tập nội dung bình luận để phù hợp với qui định nội dung của Báo.
Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là công nghệ ứng dụng mà đã trở thành hạ tầng của quốc gia, giống như điện, viễn thông hay Internet. Ai làm chủ được AI sẽ có lợi thế trong sản xuất, kinh doanh, y tế, giáo dục, quản trị quốc gia và quốc phòng... Song để mở rộng hệ sinh thái AI, cần sự hợp tác của cả khu vực công và tư để đi nhanh và thành công hơn.
Dòng vốn vào tài sản mã hóa tại Việt Nam ghi nhận vượt 220 tỷ USD trong năm 2025, tăng 55% so với năm trước đó. Thị trường tài sản mã hoá được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng để Việt Nam từng bước định vị vai trò trung tâm tài chính số của khu vực.
Nhóm các doanh nghiệp lớn đang thảo luận về cơ chế mới dành riêng cho các đối tượng cho vay dưới chuẩn, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), thông qua cơ chế hợp tác công – tư theo hình thức mới.
Trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh và mạnh, nghiên cứu đổi mới sáng tạo ngày càng được xem như chìa khóa giải quyết những thách thức cốt lõi trong kỷ nguyên thịnh vượng.
Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo nghị định về hỗ trợ lãi suất để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp số không chỉ là một lựa chọn, mà còn là "chìa khóa" chiến lược để siêu đô thị TPHCM đạt được tăng trưởng bền vững và bứt phá trong 50 năm tới.
Việt Nam được WB dự báo dẫn đầu khu vực Đông Á – Thái Bình Dương về tăng trưởng năm 2025. Các quốc gia Đông Á – Thái Bình Dương, trong đó có Việt Nam, cần đẩy mạnh cải cách thể chế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cấp kỹ năng lao động để duy trì đà tăng trưởng cao, đồng thời nâng chất lượng phát triển, hướng tới tăng trưởng bao trùm và bền vững.
Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, ngày 8/10/2025 (vào lúc 03 giờ 00 phút theo giờ Hà Nội), tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell đã công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp.
Bà Lê Hoàng Oanh, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho biết, dự thảo Luật Thương mại điện tử đã tiếp thu ý kiến của Bộ Công an, bổ sung quy định đảm bảo an toàn dữ liệu trong hoạt động thương mại điện tử, nhất là đối với các nền tảng số lớn.
Một nhóm tin tặc Trung Quốc đã khai thác các thiết bị VPN và tường lửa của doanh nghiệp để tấn công mạng nhiều nhà thầu quốc phòng, cơ quan chính phủ và nhà sản xuất trên toàn cầu trong một chiến dịch gián điệp kéo dài một năm.
Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là công nghệ ứng dụng mà đã trở thành hạ tầng của quốc gia, giống như điện, viễn thông hay Internet. Ai làm chủ được AI sẽ có lợi thế trong sản xuất, kinh doanh, y tế, giáo dục, quản trị quốc gia và quốc phòng... Song để mở rộng hệ sinh thái AI, cần sự hợp tác của cả khu vực công và tư để đi nhanh và thành công hơn.
Có 16/34 địa phương tăng trưởng GRDP 9 tháng đạt từ 8% trở lên. Trong đó, có 6 địa phương tăng trưởng trên 10%, bao gồm Quảng Ninh, Hải Phòng, Phú Thọ, Ninh Bình, Bắc Ninh và Quảng Ngãi.
Dòng vốn vào tài sản mã hóa tại Việt Nam ghi nhận vượt 220 tỷ USD trong năm 2025, tăng 55% so với năm trước đó. Thị trường tài sản mã hoá được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng để Việt Nam từng bước định vị vai trò trung tâm tài chính số của khu vực.
Nhóm các doanh nghiệp lớn đang thảo luận về cơ chế mới dành riêng cho các đối tượng cho vay dưới chuẩn, đặc biệt là khu vực doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), thông qua cơ chế hợp tác công – tư theo hình thức mới.
Trong bối cảnh thế giới biến đổi nhanh và mạnh, nghiên cứu đổi mới sáng tạo ngày càng được xem như chìa khóa giải quyết những thách thức cốt lõi trong kỷ nguyên thịnh vượng.
Bộ Tài chính vừa công bố dự thảo nghị định về hỗ trợ lãi suất để thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.
Phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp số không chỉ là một lựa chọn, mà còn là "chìa khóa" chiến lược để siêu đô thị TPHCM đạt được tăng trưởng bền vững và bứt phá trong 50 năm tới.
Theo các chuyên gia, khi dư địa chính sách tiền tệ ngày càng eo hẹp, vai trò của chính sách tài khóa và các kênh huy động vốn dài hạn càng trở nên quan trọng.
Việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa đánh dấu bước tiến quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế số Việt Nam. Đây không chỉ là sự chủ động nắm bắt xu thế toàn cầu, mà còn là bước đi mang tính chiến lược, tạo cơ sở pháp lý để đưa tài sản số vào vận hành trong hệ thống tài chính chính thống.
Với Đà Nẵng, phát triển kinh tế số không chỉ là nhiệm vụ chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn là chìa khóa để xây dựng thành phố thông minh, sáng tạo, đáng sống và bền vững. Những năm qua, Đà Nẵng đã triển khai nhiều giải pháp đột phá và đạt được một số kết quả đáng khích lệ trong lĩnh vực xây dựng thành phố thông minh, chuyển đổi số gắn với cải cách hành chính và phát triển kinh tế số.
Sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 05/2025 thí điểm thị trường tài sản mã hóa, nhiều định chế tài chính lớn đã ráo riết chuẩn bị, nhanh chóng nhập cuộc. Nhiều “ông lớn” tài chính muốn giành ngay vị thế trên sân chơi mới đầy tiềm năng này.
Hội thảo và Triển lãm cấp cao thường niên ngành Ngân hàng - Smart Banking 2025 với chủ đề “Đột phá chuyển đổi số ngành Ngân hàng: Dữ liệu là nền tảng, khách hàng là trung tâm” đã quy tụ nhiều ý kiến chuyên sâu từ các nhà quản lý, chuyên gia và lãnh đạo doanh nghiệp về việc lấy dữ liệu làm động lực phát triển và lấy khách hàng làm trung tâm của mọi cải cách.
(TBTCO) - Nhiều quy định mới tạo bước ngoặt cho khu vực kinh tế tư nhân, đặc biệt là hộ kinh doanh, với yêu cầu minh bạch hóa, trong đó có việc áp dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền và bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 tới đây. Các ngân hàng và doanh nghiệp fintech hỗ trợ toàn diện các hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi, từ tiếp cận vốn đến thanh toán số.
Khi phần mềm ChatGPT sắp bước sang sinh nhật lần thứ ba, ngày càng nhiều nhà đầu tư cá nhân đang sử dụng công cụ này để lựa chọn cổ phiếu, góp phần thúc đẩy sự bùng nổ của thị trường tư vấn tài chính tự động.
Thị trường chứng khoán với đặc thù 85% giao dịch thuộc về các nhà đầu tư cá nhân, theo đó vai trò của cố vấn tài chính là rất quan trọng, giúp việc định hướng trong môi trường đầu tư nhiều biến số.
.jpg "Tin tặc Trung Quốc tấn công mạng nhiều cơ sở hạ tầng quan trọng trên toàn cầu")
