Hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp

Ngày 30/9/2022, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) ban hành Thông tư số 12/2022/TT-NHNN hướng dẫn về quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp (Thông tư số 12). Thông tư gồm 8 chương, 52 điều; có hiệu lực thi hành từ ngày 15/11/2022, trừ quy định về việc thực hiện phòng ngừa rủi ro ngoại tệ đối với kỳ thanh toán của khoản vay nước ngoài và quy định trách nhiệm kiểm tra chứng từ của ngân hàng cung ứng dịch vụ tài khoản đối với việc bên đi vay đã thực hiện nghiệp vụ phòng ngừa rủi ro ngoại tệ áp dụng từ thời điểm quy định về điều kiện vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh (trong đó có quy định về phòng ngừa rủi ro ngoại tệ đối với khoản vay nước ngoài) có hiệu lực thi hành.

Thông tư số 12 quy định phạm vi điều chỉnh: (i) Thủ tục đăng ký, đăng ký thay đổi khoản vay nước ngoài của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh; (ii) Việc mở và sử dụng tài khoản vay, trả nợ nước ngoài của bên đi vay; việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán của bên cho vay tại tổ chức tín dụng (TCTD) được phép tại Việt Nam để thực hiện khoản vay nước ngoài; (iii) Việc rút vốn, trả nợ và chuyển tiền khác liên quan đến thực hiện khoản vay nước ngoài;  (iv) Quản lý ngoại hối đối với các giao dịch chuyển tiền liên quan đến việc xử lý tài sản bảo đảm trên lãnh thổ Việt Nam, chuyển tiền bảo lãnh cho khoản vay nước ngoài, hoàn trả khoản nhận nợ giữa bên đi vay và bên bảo đảm liên quan đến khoản vay nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh; (v) Việc cung cấp, sử dụng và quản lý thông tin trên Trang điện tử quản lý vay, trả nợ nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh (sau đây gọi là Trang điện tử); (vi) Chế độ báo cáo thống kê về hoạt động vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh.

Đối tượng áp dụng bao gồm: (i) Người cư trú là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, tổ chức tín dụng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài được thành lập, hoạt động kinh doanh tại Việt Nam là bên đi vay nước ngoài (sau đây gọi chung là bên đi vay); (ii) TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài tại Việt Nam cung ứng dịch vụ tài khoản vay, trả nợ nước ngoài cho bên đi vay; cung ứng dịch vụ chuyển tiền liên quan đến hoạt động vay, trả nợ nước ngoài không được Chính phủ bảo lãnh; (iii) Các tổ chức, cá nhân là bên bảo lãnh, bên bảo đảm tài sản cho khoản vay nước ngoài của bên đi vay; (iv) TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài nhận ủy thác cho vay từ bên ủy thác cho vay là người không cư trú; (v) Các tổ chức, cá nhân khác liên quan đến hoạt động vay nước ngoài của bên đi vay; (vi) Các cá nhân, đơn vị thuộc NHNN có trách nhiệm quản lý và khai thác thông tin trên Trang điện tử.

Quy định sử dụng Trang điện tử để khai báo thông tin đăng ký, đăng ký thay đổi khoản vay và báo cáo tình hình thực hiện khoản vay tự vay, tự trả. NHNN thực hiện quản lý thông tin dữ liệu về hoạt động vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp không được Chính phủ bảo lãnh thông qua Trang điện tử được truy cập qua địa chỉ www.sbv.gov.vn hoặc www.qlnh-sbv.cic.org.vn. Việc sử dụng Trang điện tử để khai báo thông tin đăng ký, đăng ký thay đổi khoản vay và báo cáo tình hình thực hiện khoản vay tự vay, tự trả được thực hiện theo quy định tại Thông tư này và Tài liệu hướng dẫn người sử dụng được đăng tải trên Trang điện tử.

Nội dung của Thông tư số 12 đưa ra các quy định cụ thể về thủ tục đăng ký, đăng ký thay đổi khoản vay nước ngoài tự vay, tự trả; mở và sử dụng tài khoản thực hiện khoản vay nước ngoài; quy định về quản lý ngoại hối liên quan đến giao dịch bảo đảm khoản vay tự vay, tự trả; chế độ báo cáo thống kê đối với khoản vay tự vay, tự trả và trách nhiệm của các bên liên quan.

Kể từ ngày 15/11/2022, khi Thông tư số 12 có hiệu lực, các văn bản sau hết hiệu lực thi hành: (i) Thông tư số 03/2016/TT-NHNN ngày 26/2/2016 của Thống đốc NHNN hướng dẫn một số nội dung về quản lý ngoại hối đối với việc vay, trả nợ nước ngoài của doanh nghiệp; (ii) Thông tư số 05/2016/TT-NHNN ngày 15/4/2016 của Thống đốc NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 03/2016/TT-NHNN; (iii) Thông tư số 05/2017/TT-NHNN ngày 30/6/2017 của Thống đốc NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 03/2016/TT-NHNN.

Phương Linh