Tạo điều kiện cho mô hình tài chính số và đổi mới sáng tạo

Minh bạch tạo dựng niềm tin

Thành phố Hồ Chí Minh đang tăng tốc hình thành Trung tâm tài chính quốc tế nhằm thu hút đầu tư, mở rộng thị trường tài chính hiện đại, đẩy mạnh kết nối quốc tế và ứng dụng các mô hình tài chính số tiên tiến nhằm đạt kỳ vọng trở thành một trong 100 trung tâm tài chính hàng đầu thế giới trong tương lai.

Hiện có nhiều tập đoàn, định chế tài chính, nhà đầu tư cũng như các tổ chức công nghệ tài chính bày tỏ mong muốn đồng hành cùng thành phố phát triển Trung tâm tài chính quốc tế với những dự án và nội dung hợp tác. Tuy nhiên, việc thiếu cơ sở pháp lý sẽ khiến các ứng dụng mới bị hạn chế, tạo rủi ro cho cả doanh nghiệp, cơ quan quản lý nhà nước và người sử dụng. Chia sẻ vấn đề này, ông Trần Huy Vũ, nhà đồng sáng lập và Giám đốc điều hành Công ty Kyber Network cho biết: Công ty luôn mong muốn được đóng góp vào sự phát triển hệ sinh thái số của đất nước nói chung và Thành phố Hồ Chí Minh nói riêng. Nhưng các doanh nghiệp như Kyber Network vẫn chưa thật sự nắm rõ phạm vi hoạt động của mình. Cụ thể là được phép triển khai những dịch vụ nào, trách nhiệm pháp lý ra sao, cũng như mức độ mở cửa đối với dòng tiền quốc tế, đặc biệt là dòng tiền từ Việt Nam ra nước ngoài. Trong lĩnh vực tài chính phi tập trung, ranh giới giữa các quốc gia ngày càng trở nên mờ nhạt. Do đó, việc xác định và hướng dẫn rõ ràng khung pháp lý là điều mà cộng đồng doanh nghiệp rất mong được Nhà nước và các cơ quan chức năng hỗ trợ, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển dài hạn.

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Phương Ly, Giám đốc dự án Viện Tony Blair tại Việt Nam cho rằng: Khi bàn đến khung pháp lý và cách thức thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực Fintech, yếu tố then chốt đầu tiên chính là tạo dựng niềm tin cho nhà đầu tư. Niềm tin không chỉ đến từ kỳ vọng lợi nhuận, mà còn từ tính minh bạch trong quy trình “đầu vào-đầu ra”, cơ chế quản trị rủi ro rõ ràng và một khung pháp lý đủ chặt chẽ để bảo vệ các bên liên quan. Đây là nền tảng để các mô hình Fintech có thể phát triển bền vững và thu hút nguồn lực đầu tư lâu dài. Các start-up Việt rất mong muốn có sân chơi ngay trên chính sân nhà, nơi họ được thử nghiệm, bảo hộ hợp lý và có cơ chế để phát triển sản phẩm. Do đó, cơ chế tài chính cần cởi mở hơn để vừa thu hút doanh nghiệp nước ngoài, vừa “nuôi dưỡng” doanh nghiệp Việt phát triển trong cùng hệ sinh thái.

Đại diện Viện Tony Blair tại Việt Nam lưu ý: An toàn trong giao dịch và vận hành cũng là yếu tố then chốt, đặc biệt đối với nhà đầu tư và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài sản số. Kinh nghiệm từ Trung tâm tài chính quốc tế Dubai (DFC) cho thấy, chính việc bảo đảm tính minh bạch và an toàn cao trong các giao dịch Blockchain và Web3 đã giúp DFC trở thành một trong những trung tâm dẫn đầu toàn cầu về công nghệ tài chính.

Cơ chế mới thu hút dòng vốn ngoại

Với kinh nghiệm 20 năm theo dõi thị trường tài chính Việt Nam, ông Will Ross, Giám đốc điều hành Marketing và kênh phân phối của Dragon Capital Việt Nam cho rằng: Đổi mới tài chính là yếu tố then chốt để thu hút vốn ngoại và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Do đó, cần tạo ra những cơ chế mới để dòng vốn toàn cầu dễ dàng chảy vào nền kinh tế trong nước. Một trong những giải pháp nổi bật là tận dụng Quỹ hoán đổi danh mục (ETF) - công cụ huy động vốn phổ biến toàn cầu với tổng tài sản hơn 18.000 tỷ USD tại Mỹ, Việt Nam có bước tiến khi thu hút hơn 300 triệu USD thông qua các ETF giao dịch tại Thái Lan, mở ra tiềm năng lớn với nguồn vốn bán lẻ quốc tế. Ông Will Ross đề xuất kết hợp tài chính truyền thống (TradFi) và tài chính phi tập trung (DeFi) để tối đa hóa nguồn vốn. Theo đó, nhà đầu tư có thể dùng stablecoin (một loại tiền điện tử) để đầu tư vào token của ETF, qua đó dòng tiền sẽ được dẫn đến doanh nghiệp Việt - “nuôi dưỡng” tăng trưởng kinh tế.

“Các trung tâm tài chính đều hướng tới sự di chuyển của vốn, nhưng Trung tâm tài chính quốc tế tại Thành phố Hồ Chí Minh mang đặc trưng của sự tăng trưởng Việt Nam, một sự tăng trưởng độc đáo. Sự kết hợp giữa TradFi và DeFi được kỳ vọng là động lực mới giúp xây dựng hệ sinh thái tài sản số vững mạnh cho Việt Nam”, ông Will Ross nhận định.

Theo Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (HIDS) Vũ Chí Kiên, hệ sinh thái kinh tế đổi mới sáng tạo và tài sản số là một trong những nội dung quan trọng, nằm trong định hướng phát triển của thành phố để trở thành Trung tâm tài chính quốc tế. Tuy nhiên, nếu không có cơ chế sandbox, sẽ rất khó để các doanh nghiệp tự tin đưa các ứng dụng này vào thực tiễn. Hiện điểm sáng là Chính phủ đang xây dựng 8 nghị định hướng dẫn về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. HIDS kỳ vọng các nghị định này sớm được ban hành, mang đến những hướng dẫn chi tiết, cụ thể thời gian tới.

ANH TUẤN