Cần đánh giá toàn diện chính sách tiền tệ, thị trường vàng, bất động sản

Một phiên họp toàn thể tại Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội.

Tiếp tục Kỳ họp thứ 10, sáng nay (29/10) Quốc hội bắt đầu thảo luận tại hội trường, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch năm 2026, kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021-2025 phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế.

Trước đó, các nội dung này đã được thảo luận tại tổ với 147 ý kiến, theo báo cáo tổng hợp của Văn phòng Quốc hội.

Báo cáo phản ánh, nhiều ý kiến nhất trí cao với báo cáo của Chính phủ về kết quả nhiệm kỳ 2021 - 2025, đánh giá đây là nhiệm kỳ có nhiều điểm sáng, giữ vững ốn định chính trị, phát triển mạnh hạ tầng giao thông, kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo và tạo tiền đề quan trọng cho phát triển đất nước. Đặc biệt GDP tăng từ 346 tỷ USD lên 510 tỷ USD, đưa Việt Nam vào top 32 thế giới.

Về hạn chế, báo cáo nêu rõ, nhiều ý kiến cho rằng, nền kinh tế hiện nay vẫn đối mặt với nhiều rủi ro về tài chính, tiền tệ, bất động sản, thị trường vàng và trái phiếu doanh nghiệp, do đó cần được kiểm soát chặt chẽ. Nợ xấu ở mức cao (1,69%), cần đánh giá rủi ro nợ xấu trong lĩnh vực bất động sản; cảnh báo rủi ro về lãi suất, tỷ giá, giá vàng, bất dộng sản và chứng khoán trong điều hành tài chính, tiền tệ.

Nhiều ý kiến nhận xét biến động mạnh của thị trường vàng, ngoại tệ và bất động sản đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân, đòi hỏi có chủ trương, giải pháp ứng phó phù hợp trong bối cảnh kinh tế thế giới diễn biến phức tạp.

Giá vàng trong nước chênh lệch cao so với thế giới, ánh hưởng đến điều hành chính sách tiền tệ. Từ giữa năm 2024, Chính phủ đã can thiệp thông qua Ngân hàng Nhà nước, song hiệu quả chỉ mang tính ngắn hạn, hiện nay hoạt động giao dịch vàng bị hạn chế, người dân khó tiếp cận, trong khi thu nhập từ giao dịch vàng chưa chịu thuế, gây bất cập trong quản lý và đầu tư, do đó, cần có biện pháp điều hành linh hoạt, bảo đảm minh bạch và ổn định thị trường.

Cùng đó, có ý kiến cho rằng, giá vàng trong nước liên tục chênh lệch lớn so với giá thế giới, trong khi các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và nhiều quốc gia phát triển đang tăng mạnh dự trữ vàng, kể cả coi vàng là một loại tài sản dự trữ quốc gia quan trọng.

Tuy nhiên, chính sách trong nước lại đang có xu hướng hạn chế người dân mua vàng, dẫn đến lo ngại rằng nguồn tài sản của người dân và doanh nghiệp có thể bị thiệt hại hoặc mất giá trị.

Xu hướng giá vàng thế giới dự báo tiếp tục tăng mạnh (đến năm 2026 có thể đạt 5.000 USD/oz, giai đoạn 2029 - 2030 có thể vượt 10.000 USD/oz), trong khi người dân trong nước lại bị hạn chế đầu tư vào vàng, khiến họ phải tìm đến các kênh mua bán không chính thức, tiềm ấn rủi ro về chất lượng vàng và thiệt hại tài chính, đại biểu Quốc hội nêu ý kiến.

Một số ý kiến đề nghị cần đánh giá kỹ lưỡng lạm phát và tỷ giá, do lạm phát thực tế có sự chênh lệch giữa các nhóm hàng, tác động trực tiếp đến sản xuất, đời sống và xuất khẩu.Đại biểu Quốc hội cũng đề nghị rà soát chính sách quản lý vàng và bất động sản nhàm tránh thất thoát, bảo vệ tài sản Nhà nước, ổn định thị trường và huy động hiệu quả nguồn lực xã hội hóa. Đề nghị Ngân hàng Nhà nước và Chính phủ đánh giá lại cơ chế quản lý, đồng thời nghiên cứu chính sách huy động vàng và ngoại tệ trong dân để tăng nguồn lực cho nền kinh tế.

Thảo luận tại tổ, nhiều ý kiến cũng phản ánh thị trường bất động sản phục hồi thiếu bền vững, tín dụng bất động sản tăng 19%, tiềm ẩn rủi ro.

Theo đại biểu Quốc hội thì cần cơ chế mua bán đất đai hợp lý hơn, tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh xuất hiện tình trạng đầu cơ lớn, trong khi nhu cầu mua để ở thực chỉ chiếm khoảng 20%. Dư nợ tín dụng bất động sản tăng nhanh, giá nhà tăng gấp 2 - 3 lần trong 2 năm, vượt xa sức mua của người dân; mặc dù hàng nghìn dự án được tháo gỡ, tín dụng vẫn chủ yếu tập trung vào lĩnh vực này, ảnh hưởng đến nền kinh tế thực.

Chính phủ cần làm rõ hiện tượng đầu cơ và áp dụng các biện pháp thuế hợp lý đối với nhà thứ hai, thứ ba trở lên cũng như giao dịch ngắn hạn, theo ý kiến của đại biểu.

Đối với nhà ở xã hội, đại biểu Quốc hội phân tích, cơ chế cho phép chuyển nhượng sau 5 năm mà không chịu thuế, phí đã làm phát sinh kỳ vọng đầu tư, dẫn đến tình trạng tranh mua, tranh bán, số lượng đăng ký vượt xa nguồn cung.

Đại biểu ở nhiều tổ thảo luận đề nghị có giải pháp tổng thể, dài hạn và căn cơ nhằm ổn định thị trường, bảo đảm đúng mục tiêu an sinh xã hội.

Ngoài ra, có ý kiến nhận định giá bất động sản tăng cao trong thời gian qua cũng phản ánh tâm lý người dân lo ngại mất giá đồng tiền và tìm kiếm kênh tích trữ tài sản thay thế, cho thấy mối liên hệ giữa chính sách tiền tệ, thị trường vàng và thị trường bất động sản cần được đánh giá đồng bộ và toàn diện.

Nguyễn Lê